Popüler Olan Kaliteli Olan Mıdır ?-Ceren Arslan (Sosyolog)

A⁺ A^-

Günümüzde popülerliğin insanların ulaşmaya çalıştığı bir amaç haline geldiğini görüyoruz. Bunu anlamak adına sosyal medyada şöyle bir, iki saat gezinerek gözlem yapmak yeterli olabiliyor. Tam da bu noktada popüler kültür etkisi de karşımıza çıkıyor. Reklamın iyisi kötüsü olmaz mottosu ile harmanlanmış işler, çıkar odaklı şekilde topluma sunuluyor. Yeter ki ortaya koyulanlar popülerleşerek tutsun gerisi o kadar önemli değil. Nitelik mi o da neymiş.

Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer kültür endüstrisi kavramından bahsederler. Onlara göre 19.yüzyılda yaşanan sanayi devrimi ile beraber kültür, bir endüstri aracı haline gelmiştir ve bunda tabii ki kapitalizmin ve küreselleşmenin payı büyüktür. Kültür endüstrisinin en etkin silahı ise sanattır. Sanatın toplumla etkileşim içinde olması, kültürel ögelerin en iyi işlenebileceği bir yapıya sahip olması gibi özellikleri barındırır. O yüzden sanat üzerinden kültürü pazarlamak daha mümkün hale gelir. Nitekim bugünümüze baktığımızda bu kavramın haklı yönleri çok net bir şekilde anlaşılabilmekte.

Gelin şimdi beraber bahsettiğimiz kavramları referans alarak ve durumu biraz daha basite indirgeyerek ele alalım. Yaşadığımız dönem içinde sanatın nerede durduğunu ve nasıl bir döngüde olduğunu değerlendirelim. Burada topu size atıp hemen şu soruyu sorayım: Sanatta popülerlik bizi kaliteye götürür mü?

Kitlelerin istekleri, popüler fikirler büyük ölçüde sanat alanındaki üretime tesir ediyor. Böylelikle ticari bir saha işlevi sanata yükleniyor. Arz-talep ilişkisi içinde, sadece maddi getiriler hedeflenerek kaliteden uzaklaşıldığını düşünüyorum. Kabul edelim ki bir sanat ürünü döneminin popüler unsurlarını barındırdığında dikkatimizi kolaylıkla kendine çekebiliyor. Böylelikle içerikten çok popülerlik ve sosyal medyadaki ilgi seviyesine göre değer biçiyoruz. Örneğin oyunculuk, şarkıcılık yapan ünlü biri kitap çıkardığında bir anda çok satanlarda yerini alıyor ama acaba o kitabın popülerliği ile kalitesi ne kadar eş değer. İşte burası kritik yer. Herkesin kaliteye yüklediği anlam, sanattan beklentileri farklı olabilir. Benim kaliteden kastım niteliktir, bana ya da topluma ne kattığıdır, en önemlisi de düşünce ve hayal dünyamı genişletmesi, ilham olmasıdır.

Siz şimdi doğal olarak bir sanat eseri hem popüler hem kaliteli olamaz mı diye aklınızda geçiriyorsunuzdur. Elbette olabilir. Popüler kültür etkisi ile popüler olan değil, kalitesi ile popüler olan sanatın yüzyıllar geçse bile hatırlanacağına inanıyorum. Bundan yüzyıl sonra da Orhan Veli'nin şairliği konuşulacak, Yaşar Kemal'in romandaki ustalığına şapka çıkarılacak ve Van Gogh'un resimlerine hayranlıkla bakılacak. Yani sanatta kaliteli olan er ya da geç tarihte yerini alarak, unutulmazlar arasına girer. Popüler kültür ürünleri ise balon misali kitleler tarafından bir anda şişirilip aynı hızda söner, etkisi dönemseldir. Ana hedefi popülerlik olan sanat çabucak tüketilir. Umarım sanatın herhangi bir dalında gerçekten kaliteli işler yapan, niteliği ve tekniği ile fark yaratabilen insanlar hak ettiği yerlere erişebilir.

Bu kadar sanattan konuşmuşken keyifle izlediğim, sizlere de kesinlikle izlemenizi tavsiye ettiğim 3 kült filmi buraya bırakıyorum. Eğer sizin de ölmeden önce mutlaka izlemelisin dediğiniz film önerileriniz varsa e-posta üzerinden bana iletebilirsiniz.

- Schindler'in Listesi

- Olağan Şüpheliler

- Big Fish

Sanatta mutluluk gibi paylaştıkça çoğalır ve insanı birçok şeyden daha fazla hayatta tutar.

Kaynakça

Görsel: www.pexels.com

28-05-2021

Konuk Düşünce Yazarları

info@medyacuvali.com

www.medyacuvali.com