0
İlişkide Kendilik Algısı - Meltem Dağdeviren (Sosyal Hizmet Uzmanı)

İlişkide Kendilik Algısı - Meltem Dağdeviren (Sosyal Hizmet Uzmanı)

A+ A-

​​​​​​“İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir. Sen kendin bilmezsen ya nice okumaktır.” Yunus Emre

Ben Kimim?  Kendilik (Benlik) Kavramı

Kişinin kendini algılayış biçimi; diğer insanların davranış, duygu ya da düşüncelerini yorumlama becerisi kendilik (benlik) kavramını açıklamaktadır. Bireyin kendiyle ilgili olan her şey: anıları, yaşadığı kültür, ailesi, karakter özellikleri, güdüleri, değerleri, yetenekleri, inançları, en çok olmayı istediği ya da hayal ettiği kişilikler, kendiyle ilgili olumlu ya da olumsuz değerlendirmeleri, diğer insanlar hakkındaki düşünceleri ve buna benzer tüm şeyler kişinin kendilik algısını etkiler ve kendilik şeması oluşturmasını sağlar.

Kendilik şemasına sahip bireyler bir olay ya da duyguyu anlamlandırmak konusunda daha tutarlı ve emin olurlar. Kendilik şemasına sahip olmak aslında kendini bilmek; sevdiğin-sevmediğin şeyleri anlamak, neye mutlu olduğunu, neye üzüldüğünü kavrayabilmektir.

İnsanlar sosyal varlıklardır ve diğerleriyle kurduğu ilişki bireylerin kendilik algısını etkiler. Kendiyle ilgili değerlendirmeleri hem başkalarının kişiyi nasıl gördüğü hem de kendisinin görüşleri ile oluşur. Bu aynı zamanda ayna benlik kavramına da işaret etmektedir.  Başkasının kişi hakkındaki yorumları kişinin kendi karakteriyle ilgili fikir sahibi olmasını sağlar. Çevresinde birden fazla kişinin “sinirlisin” dediği bir birey kendisini sinirli olarak tanımlamaya başlayacaktır. Kendine verdiği değeri korumada diğer insanlarla ilişki bu açıdan önem taşımaktadır. Diğer insanların kişi hakkındaki görüşleri ile kişinin kendi hakkındaki düşünceleri birbiriyle uyumlu olmalıdır. Bu şekilde sağlıklı bir kendilik imajı ortaya çıkacaktır.

Sağlıklı ve olgun kendilik imajına sahip kişi kendiyle ilgili tüm sorumlulukları üstlenir, kendiyle ilgili doğru kararları alır, diğer insanlara ve çevresine aldığı kararları açıklayabilir, aldığı kararların sorumluluğunu üstlenir, duygularının farkındadır, açık ve doğrudan iletişim kurar, diğerlerinin ve kendinin farklılıklarının bilincindedir, gerektiğinde değişim yapabilmek için esnektir.

Evlilikte ya da İlişkilerde Kendilik Algısının Etkisi

“Kendine dost olan bilin ki herkese de dosttur.” Seneca

Birey, diğer insanlarla ilgili bilgileri oluşan kendilik şemasına göre şekillendirir. Diğer insanların davranışlarını kendiyle ilgili bilgisine ve inandıklarına göre yorumlar. Evlilik öncesinde bireyler kendilik şeması oluşmuş bir şekilde ilişkiye gelirler. Ailedeki kendilik oluşumu çiftin ikisi için de farklıdır. Her ikisi de farklı şeyler getirir. Bu da kişilerde benlik çatışmalarına sebep olabilir. Kendilik algısı sağlıklı gelişmemiş kişiler kendi ihtiyaçlarını ya da beklentilerini bilemez ilişkinin başında hayatına alacağı kişi konusunda yanlış seçimler yapabilir.

Kendilik algısı sağlıklı gelişmiş kişiler kendilerini tanıdıkları, neyi isteyip istemediklerini bildikleri için hayatlarına doğru kişiyi seçme konusunda daha başarılıdırlar. Bu kişiler duyguları yaşamak ve yansıtmak konusunda daha cömert olur, doğru ve yerinde iletişim kurmayı bilir ve ilişkide ya da evlilikte ihtiyaçların karşılanması daha mümkündür. Kendilik algısı sağlıklı gelişmiş kişi ihtiyaç ve beklentilerini bilmektedir. Bu ihtiyaç ve beklentiler gerçekçi ve yapılabilirdir. Kendilik algısı sağlıklı gelişmiş çiftler karşılıklı olarak sorumluluk almayı bilir, esnektirler, duygularını açıkça ifade etmekten çekinmezler ve iletişim yönünden güçlüdürler. Bu çiftlerin arasındaki uyumun daha yüksek olduğu söylenebilir. Kendilik algısı olgun kişilerin güvenli bağlanma stiline sahip olduğu bilinmektedir. Benliklerinin olumlu ve olumsuz yönlerini bilmektedirler. Montaigne’in dediği gibi “insan ne olduğunu bilmekte dikkatli olmalı; iyi tarafını da kötü tarafını da aynı titizlikle ortaya çıkarmalıdır”. Kişi öncelikle kendini bilmeli, tanımalı, iyi ve kötü tüm yönleriyle kendini gözlemlemelidir. Hayattan, ilişkilerden özellikle evlilikten ne beklediğini bilmelidir. Kendini bildikten sonra başkasını tanımak daha kolay olacaktır. Doyumu yüksek bir ilişki ya da evlilik için olgun ve sağlıklı kendilik imajı oluşturmak çok önemlidir. Son olarak Stefan Zweig’in şu sözleri unutulmamalıdır: “Bir kez kendini bulmuş olan kişinin bu yeryüzünde yitirecek hiçbir şeyi yoktur artık. Ve bir kez kendi içindeki insanı anlamış olan bütün insanları anlar.”

Kaynakça

• Görseller pexels.com ve pixabay.com’dan alınmıştır. • Özen, Y. (2014). Kendilik, Kendilik Algısı ve Kendilik Algısına Bağlı Psikosomatik Bozukluklara Sosyal Psikolojik Bir Bakış, Akademik Bakış Dergisi. • Mavili Aktaş, A. (2004). Aile Terapisinde Sosyal Hizmet Yaklaşımı, Aile ve Toplum, 2(7). • Gerrig, R. ve Zimbardo, P. (2014). Psikolojiye Giriş: Psikoloji ve Yaşam (19). (G. Sart, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
19-12-2021
Konuk Düşünce Yazarları

Konuk Düşünce Yazarları

info@medyacuvali.com

www.medyacuvali.com

Konuklardan Diğer Yazılar

Bu yazılar da ilginizi çekebilir

Golden Touch 02