"Kurban Tuzağından Kurtulmak" Üzerine Bir Bakış

Diane Zimberoff; psikoloji alanında uluslararası başarı sağlamış, çalışmalarını hipnoterapi üzerine yoğunlaştırmış bir aile ve evlilik terapisti. İlk baskısı 1989 yılında yapılan ve yeni baskılarla sürekli güncellenen bu kitap 178 sayfalık ince hacmiyle, sade ve anlaşılır diliyle okurlarına "kendine yardım etme" fırsatı sunuyor. Çocuklukta öğrenilen kurban-kurtarıcı-zorba  rollerini, rollerin nasıl öğrenildiğini,öğrenilen rollerin yetişkinlikte nasıl ortaya çıktığını çeşitli hayat hikayelerinden örnekler vererek anlatıyor. İlişkilerinizde aktif olarak hangi rolde bulunduğunuz daha iyi kavramanız için bölüm aralarında testler de bulunuyor.

KURBAN MI? KURTARICI MI? YOKSA ZORBA MI?

"Üçgene hangi pozisyonda katıldığınız önemli değil; sonunda bütün pozisyonları deneyimlemiş olacaksınız."(Zimberoff,2011:57).
Kurban-Kurtarıcı-Zorba üçgeninde gerçekten de hangi rolde olduğunuzun bir önemi yok. Bu sürekli köşe kapmaca gibi oynanan bir oyun. En kötüsü de bu rollerin hiç fark etmeden bilinç dışında otomatik bir şekilde gerçekleşmesi. Bir gün kurban rolünde kendinize acıyıp çaresizlik içinde başkalarını suçlarken başka bir gün kendinizi bu duyguları bastırmaya çalışan bir zorba olarak da bulabilirsiniz. Dolayısıyla önemli olan hangi rolde olunduğu değil bu üçgenin içinden nasıl çıkılacağını bulmak. Kurban üçgeninden nasıl çıkılacağını ise yazar, anlattığı hikayelerden ipuçları vermekle birlikte son bölümlerde bunun çarelerini de sıralıyor. Fakat bununla sınırlı kalınmayacağını, yoğun bir terapi sürecinden geçilmesi gerektiğini de belirtiyor. Çocuklukta öğrenilmiş ve yıllardır otomatikleşmiş bu rollerin değişmesi öyle kolay olmasa gerek.

Kitabın adına bakıp "Kurban ne alaka? Sadece belirli sorunları olan insanlar için yazılmış bir kitap" ön yargısına sakın kapılmayın. Terapistim bu kitabı bana önerdiğinde ben de aynı yargıya kapılmıştım çünkü. İnsan bilinç düzeyinde kendi davranışlarını ne kadar kaçırsa da bilinçaltında hep benzer tuzaklara düşüyor. Hayatta benzer kurban tuzaklarına düştüğümüze ve herkesin kendinden bir parça bulabileceğine eminim.

Psikoloji kitaplarına ayrı önem veren bir okur olarak bu kitabın gerekli ilgiyi görmediğini düşünüyorum. Oysa ki şemalarla desteklediği yalın anlatımıyla ve çözüm önerileriyle okuyucuya kendine yardım etmeyi sunan bir eser. Ayrıca  çok çarpıcı şeyler anlattığını da söyleyebilirim. Hassas insanların okurken iki kere düşünmesi ya da bazı bölümleri atlaması gerekebilir.