Yazılı Anlatımda Nitelik - Daman Cansoy (Sosyolog )
A+
A-
Toplumda iletişim, iş hayatında, kişiler ve gruplar arasında ve diğer her türlü örgütsel toplum kümelerindeki sosyal ilişkilerde anlaşmayı, anlatmayı ve anlaşılabilirliği sağlamaktadır. Her ne kadar anlatımda ve anlaşmada söz ve tümceler, yüz ve göz ifadeleri, ses tonu, beden dili, jest ve mimik gibi pratiklere göre çok cüzi bir mevcuda sahipsede bütün bunların da işlevsellik sahibi olmasında temel altyapıdır. Çünkü yazı ve sözcüğün ifadesi ile uygarlığımız terakki ve inkişaf eylemiş ve birçok yeniliklere gidecek eşik döşenmiştir. Ancak ve filvaki hiç şüphesiz mevcut satırların yazarı dahil hiçbirimiz hatadan masun değiliz. Bu keyfiyet, anlatım ve anlatı vaziyet ve koşullarında da her zaman zarfında ortaya sunulabilmektedir.
Yazı dilimizin ve söz dilimizin kendimizi ifademizde bu denli önemli olduğu bir zamanda öz ve özet halinde bu kısa metinde bu keyfiyete dair kısa bir mütalaada bulunacağız.
İlişkilerimizi kurduğumuzda özellikle yazılı anlatımda ve kendimize yönelik ifademizde, birçoğumuz yukarıda bahsettiğimiz ses tonu, benden dili, jest ve mimik gibi ögelerle, taşıdığımız duygularımız ve hissetiklerimizi bu vaziyetler ile karşımızdakine anlatırken, kendimizi aktarmamızda, sözcükler ve bunlar arasındaki büyük dengesizlik temelde bu hislerimizin aynı yazılı döküme sunulmasına cevaz verememektedir. Umumi şekilde bu anlatımlar ya eksik kalmakta ya hatalı olabilmekte ya da mevzununun dışına çıkabilmektedir. Şöyle ki, bir metine duygu ve hisleri kelimeler ile dökebilmekten ziyade bunların anlaşılması ve anlatımı onu nitelik yönünden değerli kılmaktadır. Davranışsal anlatımda da aslan payı sözcüklere değil diğer unsurlara aittir. Bu büyük pay sahiplerinin niteliklerini yazılı dile sözcük ve kelimeler döktüğümüzde arada bir eş güdüm de sağlanmış olunacaktır.
Bu veçheden hareketle kendini anlatma ve ifade edebilmede, hislerin, düşünce ve duyguların aktarımında aynı biçim sağlandığında karşı tarafa iletim sağlanmış olunacaktır. Bunun için yazılı dilde ifade sağlarken çok sayıda unsura yer vermek yerine bunun kısa yolunu sağlamak için yazılı metinde mesajlarımız açıklığını ve içeriğini kaybetmeden yalın ve kısa olmalıdır. Böylece metnimizin özü korunarak hem sade hem sağlıklı bir aktarım sunulacaktır.
Metnin net ve kısa ancak içeriği korunmuş biçimde anlaşılabilir olması için, herhangi bir şekilde kafa karıştıracak ve anlatımı bulanıklaştıracak, tekrar eden gereksiz sözcükler ve yapılardan da kaçınarak anlatmak istediğimiz "konunun" korunması sağlanacaktır. Bunun için, metin genelinde neyi anlatmak istiyorsak sadece ona odaklanarak, aklımızdakini veya hissettiğimizi tek başına ifade edecek "o" tek kelime ve tümceyi oraya yerleştirerek etrafta onunla bağıntılı ve ilişkili diğer tümce ve mevzuları da kapatmış olacağız.
Uygun kelimelerin seçilmesi ile aktarımın özü de korunmuş olacak, sarih ve kısa olmasına rağmen ard arda da gelen sadece uygun ve "tek" kelimeler ve "tümceler" de anlatımı en yalın ama açıklığı korunmuş şekilde ortaya koyacaktır. Bu uygun sözlerimiz de sunduğumuz metnin ve kompozisyonun genel çerçevesini nitelikli ve etkili yapacaktır. Bu sunduğumuz nitelikli anlatımda sağlıklı bir iletimi, sonuçta etkili bir metinsel iletişimi sağlayacaktır.
Böylece bir yazılı ifademizde veya anlattığımız kompozisyonda sebep ve bundan çıkarılacak sonuç arasındaki ilişkinin, olay örgüsünün sade ve kısa ama içeriğini muhafaza ederek en sarih yol ile anlaşılabilmesi sağlanacak, ayrıca ortaya konulacak külli sonuçla verilecek yorum da sağlıklı olacaktır.
Kaynakça
Görsel
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/siyah-arka-plan-uzerine-firsat-yazi-metni-5598297/
08-06-2021
Konuk Makaleler
info@medyacuvali.com
