Televizyon Dizilerinde Ruh ve Sinir Bilim - Fatma Ülkü Selçuk (Sosyoloji, Dr.)

Korona günleri devam ediyor. Havaya hüzün ve sessizlik yayılıyor. Zamanımın neredeyse tamamını evde geçiriyorum.

Bazen arkadaşımla internette buluşup vakti zamanında toplamış olduğumuz verileri analiz ediyoruz. Bir yandan da, kişilik ve siyasi eğilimlere dair yazdığımız makale için son çıkan araştırmaları gözden geçiriyorum. Küreselci liberal yaklaşımın bilimsel yayınlardaki hakimiyetini bir kez daha ayırt ediyorum.

Mutfak deneylerimse kimi zaman hezimetle sonuçlansa da ivme kazanıyor. Müzik ve biraz hareket, bu deneylere eşlik ediyor.

İşte günlerim böylece geçip giderken, çok heyecan duyduğum bir gelişme televizyon dizileri  alanından geldi. Kırmızı Oda ve Masumlar Apartmanı dizileri yayına girdi. Ruh ve sinir bilim vakalarının sanatla aktarılmasının dünyamızdaki sorunların çözümüne büyük katkı sağlayacağına inanıyorum.

Film, dizi, tiyatro, müzikal... Ne olursa. Zira çoğu kişi bilimsel araştırmaları okuyunca sıkılıyor. Dramatik örgü içinde hikayeleştirilince ise çoğu mevzudan haberdar oluyor. İnsanlar, böylelikle, yaşadıkları veya gözlemledikleri sorunları daha iyi anlayabiliyorlar. Bu da şifa bulmaya katkı sağlıyor.

Kırmızı Oda

Kırmızı Oda’nın yayınlanacağı günü iple çekiyorum. Psikiyatrist Gülseren Budayıcıoğlu’nun yazdıklarından uyarlanmış. Doğrudan terapistin odasını yansıttığı için çok kıymetli görüyorum. Şiddete uğrayan, şiddete başvuran, nice sorunla cebelleşen insanların iç dünyalarını yansıtması, insanlara yalnız olmadıklarını söylüyor. Terapiye gitme olanağı bulamayanlar diziyi izledikçe belki biraz olsun şifa bulur.

Problemli noktaları saptamak, iyileşmek için çabalamak, profesyonel yardım almak, şiddet döngüsünü kırmaya yardımcı olabilir.

Dizi, terapistin iç dünyasına da yer veriyor. Tabitatıyla terapistin kendi sorunları da olduğunu, robot olmadığını, duyguları olduğunu içtenlikle anlatıyor.

Aklıma akademik dünyadan klinik psikolog arkadaşlar geliyor. En azından bazıları, sevdiği akımın duayenlerinin söylediğini adeta kutsallaştırmış, bunun dışına pek çıkamıyor gibi. Analizde eleştirel zekanın önemini bir kez daha anlıyorum.

Diziyle ilgili internetteki yorumlara bakıyorum. Anlıyorum ki bazı yorumcular, iç dünyası, değerleri veya zaafları, kendilerine öğretilen ideal terapist kalıbına uymayınca Budayıcıoğlu’nun ürünlerine mesafeli yaklaşıyor. Siyasi olarak küreselci liberal kanada yakın olanlar, Amerikan Psikoloji Derneğini’nin ve benzeri uluslararası kuruluşların bugünkü sınıflandırma ve değer yargılarını sorgusuz sualsiz kabul ediyor.

Bazı yorumlarda, şu sıralar okuduğum akademik makalelerdeki problemlerin bir benzerini seziyorum. Bu yorumlarda, söylediği ve yaptığı çok ayrı, sözde özgürlükçü yaklaşımın etkisini görüyorum. Biraz hüzünle insanlık hallerinden biri daha diyorum, geçiyorum.

Masumlar Apartmanı

Heyecan duyduğum diğer dizi de Masumlar Apartmanı. İlk bölümünü soluksuz izliyorum. Nihayet insanların iç dünyasını yansıtan diziler yayılıyor diye içim içime sığmıyor. Kırmızı Oda dizisindeki gibi Masumlar Apartmanı dizisinde de senaryo, oyunculuk, çekimler, geçişler, ışık, müzik beni cezbediyor. Akademik dünyada yazdığımız makalelerden daha çok insana ulaşır bu diziler. Keşke artsa diye içimden geçiriyorum.

Okuğum vaka öyküleri aklıma geliyor. Sayelerinde insanı, galiba artık daha iyi anlıyorum. Ruh ve sinir bilim vakaları, bize, İNSANIN hikayesini anlatıyor. Bunlar geçiyor aklımdan.

Sonra,tüm saptama ve yorumlarına katılmasam da sundukları veriler ve değerlendirmeler için minnet duyduğum yazarlar geliyor aklıma: Oliver Sacks, Louis Cozolino, Bruce D. Perry, Otto Friedman Kernberg,  James E. Masterson,  Heinz Kohut, Robert D. Hare, David Burns, Jeffrey E. Young, Janet S. Klosko, Francine Shapiro, Judith Herman, Marshall B. Rosenberg, Franz Ruppert, Arno Gruen, Eric Berne ve daha nicesi...

Keşke diyorum... Keşke ruh ve sinir bilim ışığında insan hikayeleri daha çok insana ulaşsa...

Televizyon ve internet dünyası

Filmler, diziler, televizyon programları, internet yayınları, bilgisayar oyunları ve daha nice araç, iç dünyaları anlamak ve insani onarım bakımından fayda sağlayabilir.

Kırmızı Oda ve Masumlar Apartmanı dizileri, dilerim yeni vaka hikayelerinin dizileşmesinin yolunu açar. Dilerim şiddetsiz iletişim dilini yayan, insana ayna tutan, insanlığımızı geliştiren programlar yayılır.

Doğrulukla insana katkı yapmaya çalışanların yolu açık olsun...Hepsine gönülden teşekkür ediyorum. Dünyamızda sağ ve var olun...

 Fatma Ülkü Selçuk 20.09.2020