Mobbinge Karşı Nasıl Savaşabilirim? - Aycan Selçuk Çorum (Endüstriyel ve Sosyal Psikolog)

Özellikle son zamanlarda sık sık karşılaşılan iş yerlerinde kötü muamele türlerine bir önceki yazımda değinmiştim. Organizasyonlarda yaşanan kötü muamele türleri hiçbir zaman kabul edilemez ve yok sayılamaz. Kötü muamele türleriyle mücadele etmenin birinci basamağı, karşılaştığımız ve maruz kaldığımız bu davranışları adlandırabilmek ve tanımlamaktır. İçinde bulunduğumuz durumu bilmek ona karşı mücadele ve savunmamızda yol gösterici olmaktadır.

Yöntemlerden bir tanesi, etkili stres yönetimini sağlamaktır. Yaşanılan olumsuz durumlar çalışanda stres ve travmatik durumlar yaratacağından, stres yönetimi kişiye güç vermekte ve travmanın olumsuz etkilerini bir nebze de olsa azaltmaktadır. Kötü muameleyi sergileyen kişiler için karşı tarafın olumsuz duygu durumunda olması zafer olarak nitelendirilmektedir. Bu nedenle, stres yönetimi ile birlikte kişinin etkilenmediğini göstermesi zor ancak etkili bir yöntemdir.

Mobbinge maruz kalan çalışanların “kurban” psikolojisinden çıkması da bir diğer yöntemdir. Kişi, bu psikolojide olduğu sürece kendi özgüvenini ve öz saygısını yitirecek, zamanla sahip olduğu yeterliliklerini de düşürmesine sebep olacaktır. Yapılan araştırmalara göre, özgüveni yüksek kişiler olumsuz durumlardan daha az etkilenmektedirler. Yaşanılan olumsuz olayları bireysel olarak değerlendirmeyerek, sahip olduğu güçlü yönlerini kullanarak bir deneyim çıkarmaktadırlar. Kişi, kontrolün kendisinde olduğunu bilirse, dışardan gelecek tehlikelere bir o kadar hazırlıklı olacaktır.

Maruz kalınan kötü muamelelere karşı tepkiniz üzerinde kontrole sahipsiniz. Bu tür davranışları sergileyenler, zayıf bireyleri kurban olarak seçerler. Ayrıca kurbanların kızmasını izlemekten zevk alırlar çünkü bu onlara zorbalıkları için bir gerekçe sağlar. Sonuç olarak, amiriniz veya akranınız tarafından zorbalığa uğradığınız herhangi bir durumda kendinizi savunmanız önemlidir. İşyerinde mobbing mağduru olduğunuzu iddialı bir şekilde belirtmeniz, işvereninizi değişime zorlayabilir.

Mobbinge uğramamak için, mobbing davranışının ilk belirtisinde bu tür davranışlara müsamaha göstermeyeceğinizi belirtmeniz önemlidir. Gizlilik ve sessizlik, bu kişilerin gelişebilecekleri ortamlar yaratır. Konuşarak ve iddialı davranarak, karşı taraf gücünü kaybedecektir. Uygun ortam ve zaman olduğunda gerekirse, size mobbing uygulayan kişiyle yüzleşin. Sessiz kalmak yerine iddialı olmak, karşı tarafın size nasıl davrandığını etkileyebilir. Bunun, sizin suçunuz olmadığını ve buna müsamaha gösterilmemesi gerektiğini hatırlamak önemlidir. Karşı taraf ile buluşma ayarlayabilir ve sorunla nazikçe ve incelikle yüzleşebilirsiniz. Bu tür davranışlara müsamaha göstermediğinizi açıklayın ve kişiden bunu yapmayı bırakmasını isteyin.

Yaşadığınız bu olumsuz durumları tam olarak anlamlandırdığınızda ve de karar verdiğinizde, durumu amirinize ve insan kaynakları departmanına bildirmeniz önemlidir. İşyerinde mobbing belirli bir süre boyunca gerçekleştiğinden, bu durumları kayıt altına alıp günlük tutmanız karşı tarafa da sağlıklı bir şekilde aktarmanızda önemli rol oynayacaktır.

Organizasyonlarda bu tarz kötü muamele türlerine maruz kalan çalışanlar, kendilerini sosyal çevrelerinden ve iş arkadaşlarından da soyutlamaktadır. Böyle durumlarda, kar topu etkisi ile daha da işin içinden çıkılmaz hal almaktadır. Bu olumsuz duygu durumun etkisini azaltmak için kişi, güvenilir bir arkadaşı, ailesinden biri ya da alanında uzman bir terapistten destek almalıdır.

Son aşamada, hukuki sürece başlamanız sizin yasal hakkınızdır. Mobbinge yönelik dava açılmasının sağlanması, bir bilinç oluşturularak bireylerde bu konuda farkındalığın yaratılması, bu tür olayları azaltacaktır. Eskiden, çalışanlar mobbingi ve mücadele yöntemlerini tam anlamıyla bilmedikleri ve tanımlayamadıkları için böyle bir durumda karşılaştıklarında hukuki yollara başvurabileceklerini bilmiyorlardı. Fakat yaşanan emsal olaylar ve hukuki süreçler birçok mağdura örnek olmuştur.