Dayanışma Üzerinden Pandemi

Sosyologlar toplumları farklı şekillerde ele almışlardır. Durkheim ise toplumu mekanik ve organik dayanışma olarak ikiye ayırır. Mekanik dayanışma daha çok geleneksel olan aile ve akrabalık bağlarının bozulmadığı özgürlüğün az olduğu kolektif bilincin hakim olduğu toplumlardır. Bu toplumda yapılan eylemler kolektif bilinç ile kısıtlanır. İnsanlar özünde aynı ve herkes birbirine benzerdir. Organik dayanışma ise daha çok uzmanlaşmış roller vardır. Bireysel özgürlük fazladır. Baskın olan hukuk kurallarıdır. Bu toplumlarda birçok parçalanmışlık söz konusudur ve insanlar birbirlerinden farklıdır.

Durkheim’ın bu ayrımından yola çıkarak toplumumuzu açıklamaya çalışırsak; mekanik dayanışmaya daha çok küçük yerleşim yerleri ve köylerde rastlarız. Organik dayanışma ise metropol ve büyük şehirlerde görülür. İçinde bulunduğumuz COVID-19 pandemi halini Durkheim’ın toplumsal ayrımı çerçevesinde ele alacak olursak; insanlar köylerde ve küçük yerleşim yerlerinde geleneklerine daha çok bağlı ve kolektif bilince uygun davranışlar sergilerler. Toplumumuzda mekanik dayanışmanın yaygın olduğu yerlerde büyüklere saygı, gelenek göreneklere ve normlara bağlılık fazladır. Kaos ve olağanüstü durumlarda dahi bu bilinç hakimiyetini kaybetmemektedir.

 Haberlerde de karşımıza çokça çıkan cenaze törenlerinde aşırı katılım, baş sağlılığı dilemek için ev ziyaretleri, mevlitlere katılım, iftarda toplu yemekler düzenlemek, kutsal topraklardan gelenlere ziyaretler gibi davranışlar salgını daha çok arttırmakta ama bu davranışlardan da vazgeçilememektedir. Bu davranışlar toplumsal ritüellerimizdir, kültürümüzdür, kodlarımıza işlenmiş normlardır. Bu mekanik toplumdaki bilinç pandemi döneminde de kendini devam ettirmiştir.  Köylerde daha az kişi yaşaması, şehir merkezlerinden uzak olması ve ortak kullanım alanları (asansörler, apartmanlar, toplum ulaşım araçları gibi) az olduğu için vakaların daha az görülmesi gerekirken kolektif bilincin yaygın olması insanları birbirleri ile ilişkilerinin yoğun olması ve kültürel kodlarımızdan dolayı köylerde daha fazla vaka ve karantina uygulamaları ile karşılaşmaktayız.