Temel Tasarım Öğeleri “TON” ve “DOKU”

Ton

Temel Tasarım öğelerini tanımaya ton  değeri ile devam ediyoruz. Tasarımda ton değeri yüzeylerin açıklık ve koyuluk değerleri ilgilidir. Bir tasarımda  değişik Ton değerleri kullanmak tasarımın öne çıkmasını sağlar, vurguyu artırır , resme derinlik duygusu verir.

Tasarımın tüm öğeleri birbiriyle iç içedir.  Örneğin bir çizginin kendi içerisinde değişik ton değerleri vardır. Bunu belirleyen malzemenin türü ve kullanım şeklidir.

Ton Çubuğu

Ton Değerinin Özellikleri

Işığın üzerimizde nasıl bir etki uyandıracağını ton değeri belirler.

Ton değeri  kullanımı bir mekana, ortama veya kompozisyona göre değişebilmektedir. Örneğin okullarda, hastanelerde aydınlık ton değerleri tercih edilirken, gece kulubü tarzı mekanlarda koyu ton değerleri tercih edilmektedir.

Bir kompozisyonda açıklı koyulu  ton değerleri kullanmak kompozisyona (tasarıma) hareketlilik katmaktadır.  Bir tasarımda değişik ton değerleri kullanarak bir öğeyi öne çıkarabilir ya da geri plana itebiliriz. Ayrıca bir tasarımda gölgede kalan yerleri koyu ton değerleri ile ışık alan aydınlık kısımları ise açık ton değerleri ile vurgulayabiliriz.

Doku

Bir yüzey üzerindeki tekrarlara dayalı biçimsel bir düzen bulunuyorsa, orada bir dokunun varlığından sözedilebilir.

 Pürüzlü Doku

Doku yüzeyle ilgilidir ve dokunma duyumuz aracılıyla algılanan bir tasarım öğesidir. Bir doku pürüzlü ya da pürüzsüz, yumuşak veya sert olabilir. Bir tasarımcı, bir çalışmada farklı dokuları kullanarak farklı etkiler elde edebilir.

Gerçek Doku

Gerçek, doğal, yapay, taklit, soyut  gibi temel doku çeşitleri vardır.

Doğal doku, doğal yöntemler sonucu oluşan dokulardır ve doğada bulunurlar. Yapay dokular ise, insanlar tarafından yaratılan dokulardır.

 
Bir sanatçının yarattığı resimleri incelerken ,öncelikle görsel dokuları görürüz ve daha sonra yüzeye dokunarak dokuları hissedebiliriz.

Van Gogh Yıldızlı Gece

Van Gogh’un resimlerindeki yüzey düzenlemelerinde oldukça yoğun doku örneklerine rastlarız. Örneğin Amerikan Dışavurumculuğun en önemli temsilcisi Jacson Pollock’un  tuval üzerine yaptığı çizgisel hareketlerde soyut doku örnekleri göze çarpmaktadır.

Jacson Pollock Sonbahar Ritmi

Sonuç olarak Doku tasarımda ve  sanatçıların dünyasında her zaman önemli bir yere sahiptir ve tasarıma estetik değer katmaktadır.  

Yararlanılan Kaynaklar

Becer, E (1997) iletişim ve Grafik Tasarım., Dost Kitabevi
Öztuna, H.Y (2007) Temel Tasarım Öğeleri “Doku” Grafik Tasarım Dergisi sayı:6, 86-89.