
SERİGRAFİ - iPEK BASKI
Serigrafi (İpek baskı) şablon oluşturularak yapılan bir baskı tekniğidir. Baskı yüzeyine uygulanacak şekil kağıt, karton, kumaş gibi kesilebilir malzemelere şekil vererek baskı kalıbı oluşturulur. İnce dokulu ipek, polyester gibi malzemeler tahta çerçeve üzerine gerilir, baskı da kullanılacak her bir renk için ayrı ayrı baskı kalıpları hazırlanır. Kauçuktan yapılmış rakle adı verilen araç ile mürekkep kağıda yayılır.
Serigrafi baskının basılabilir hale getirilmesi, her aşamada titizlik ve özen gerektiren aşamalardan geçer . Öncelikle uygun malzeme seçimi , uygun bir çerçeve seçimi , malzemenin çerçeveye düzgün yerleştirilmesi, hazırlanan şablonların elek niteliğinde bir yüzeye yapıştırılması ve kağıt, karton, kumaş gibi bir malzemeye aktarılması aşamaları titizlikle gerçekleştirilmesi gereken aşamalardır.
Serigrafi baskıda kullanılan malzeme çoğunlukla ipektir. Baskıda kullanılan ipeğin sık ya da seyrek dokulu olması basılan şablonun ayrıntılarının niteliğini doğrudan etkileyen unsurlardır; ayrıca mürekkep seçimi, renk seçimi gibi etkenler baskının kalitesini etkileyen faktörlerdir. Şablon hazırlanırken, geniş alanlı çalışmalar yapılmalıdır, ince ayrıntılı, karmaşık çalışmalarda şeklin netliği bozulacağı için başarılı sonuçlar alınamayabilir.

Serigrafi baskı, şablon baskı, elek baskı , ipek baskı gibi değişik isimlerle adlandırılan bir yöntemdir. Japonlar tarafından 19. Yüzyılda kullanılan saç eleği şablon baskı yöntemi , daha sonraları kullanılmaya başlayan saf ipek dokumalı baskının da temellerini oluşturmuştur. Avrupalılar’ın Japon kültürüne olan merakları ile 19 yy’ın 2. yarısından itibaren tanıştıkları serigrafi yöntemi Pop Art , op art kavramsal sanat gibi sanat akımlarını da etkileyen bir baskı yöntemidir . Ülkemizde ise , 1950'li yıllardan itibaren grafik sanatlar ve reklam alanlarındaki gelişmelerle birlikte serigrafi baskı yöntemi uygulanmaya başlamıştır.

Serigrafi baskıyı resim alanında kulanan ilk sanatçılarımız Bedri Rahmi ve Eren Eyüpoğlu'dur. Serigrafinin 1970'lerden itibaren Güzel Sanatlar Eğitim veren kurumlarda ders olarak okutulmaya başlanması ipek baskının sanatsal üretim amacı ile kullanılmasının önünü açmıştır. Süleyman Saim Tekcan, Elif Naci , Cihat Burak , Devrim Erbil, Hasan Pekmezci, Zahit Büyükişleyen , Mustafa Aslıer gibi sanatçılar bu yöntemle eserler üreten başlıca sanatçılarımızdır. Serigrafi, günümüzde maliyetinin az olması , istenildiği kadar basılabilmesi , tekrar çoğaltılması gibi kolaylıkları dolayısıyla tercih edilen sanatsal bir baskı yöntemidir.
Kaynakça
Becer, E.(2010). Modern Sanat ve Yeni Tipografi. Ankara: Dost Kitapevi Pekmezci, H.(1992). Serigrafi İpek Baskı .Ankara: İlke Yayınevi
https://www.rearserigrafi.com/haberdetay/serigrafi-baski-teknigi-ipek-baski /erişim05.04.2023
https://www.tasanat.com/urun/2861213/suleyman-saim-tekcan-/erişim05.04.2023