SERİGRAFİ - iPEK BASKI

   Serigrafi (İpek baskı)   şablon oluşturularak yapılan bir baskı tekniğidir.  Baskı yüzeyine uygulanacak  şekil kağıt, karton, kumaş gibi kesilebilir malzemelere şekil vererek baskı kalıbı  oluşturulur.  İnce dokulu ipek, polyester gibi malzemeler tahta çerçeve üzerine gerilir, baskı da kullanılacak her bir renk için ayrı ayrı baskı  kalıpları  hazırlanır. Kauçuktan yapılmış rakle adı verilen araç ile mürekkep kağıda yayılır.

   Serigrafi baskının basılabilir hale getirilmesi,  her aşamada titizlik ve özen gerektiren aşamalardan geçer . Öncelikle uygun malzeme seçimi , uygun bir çerçeve seçimi , malzemenin çerçeveye düzgün yerleştirilmesi, hazırlanan şablonların  elek niteliğinde bir yüzeye yapıştırılması  ve kağıt, karton, kumaş  gibi bir malzemeye aktarılması aşamaları titizlikle gerçekleştirilmesi gereken aşamalardır.

   Serigrafi baskıda kullanılan malzeme çoğunlukla ipektir. Baskıda kullanılan  ipeğin sık ya da seyrek dokulu olması  basılan şablonun ayrıntılarının  niteliğini doğrudan etkileyen unsurlardır; ayrıca mürekkep seçimi, renk seçimi gibi etkenler baskının kalitesini etkileyen  faktörlerdir. Şablon hazırlanırken, geniş alanlı çalışmalar yapılmalıdır, ince ayrıntılı, karmaşık çalışmalarda  şeklin netliği bozulacağı için başarılı sonuçlar alınamayabilir.

    Serigrafi baskı,  şablon baskı, elek baskı , ipek baskı gibi değişik isimlerle adlandırılan bir yöntemdir. Japonlar  tarafından 19. Yüzyılda kullanılan saç eleği şablon baskı yöntemi  , daha sonraları kullanılmaya başlayan saf ipek dokumalı  baskının da temellerini oluşturmuştur.  Avrupalılar’ın Japon kültürüne olan merakları ile 19 yy’ın 2. yarısından itibaren tanıştıkları serigrafi yöntemi Pop Art , op art kavramsal sanat gibi sanat akımlarını da etkileyen bir baskı yöntemidir . Ülkemizde  ise  , 1950'li yıllardan itibaren   grafik sanatlar  ve reklam alanlarındaki gelişmelerle birlikte  serigrafi baskı  yöntemi uygulanmaya  başlamıştır. 

     Serigrafi baskıyı resim alanında kulanan ilk  sanatçılarımız Bedri Rahmi ve Eren Eyüpoğlu'dur. Serigrafinin 1970'lerden itibaren  Güzel Sanatlar Eğitim veren kurumlarda ders olarak okutulmaya başlanması ipek baskının sanatsal üretim amacı ile kullanılmasının önünü açmıştır. Süleyman Saim Tekcan, Elif Naci , Cihat Burak , Devrim Erbil, Hasan Pekmezci, Zahit Büyükişleyen , Mustafa Aslıer gibi sanatçılar bu yöntemle eserler üreten başlıca sanatçılarımızdır. Serigrafi, günümüzde maliyetinin az olması , istenildiği kadar basılabilmesi , tekrar çoğaltılması gibi  kolaylıkları dolayısıyla tercih edilen sanatsal bir baskı yöntemidir.