Tasarım İlkeleri  “DENGE”

Tasarım İlkeleri “DENGE”

A+ A-

Bir tasarım ürününün tasarım içerisinde nasıl kullanılacağını belirleyen bazı temel ilkeler vardır. Bu ilkeleri bilmek ve bu ilkeleri tasarım içerisinde  doğru yerde kullanmak başarılı bir tasarımın ön koşullarındandır.

Tasarım İlkelerinin ortaya çıkmasında özellikle 20. yüzyılda ortaya çıkan okul, akım ve üslupların büyük etkisi olmuştur. Günümüzde tasarım alanında uyguladığımız bir çok yöntem, Bauhause okullarının eğitim ve öğretim deneyimlerine dayanmaktadır.

Bauhause okulları sanatla zanaatı (endüstriyi) bir araya getirmeye çalışmışlardı. Bauhause, güzel sanatlarla, uygulamalı sanatlar arasındaki sınırları ortadan kaldırarak, sanatı tasarım yoluyla, yaşamla yakın bir ilişki içerisine sokmayı amaçlamıştır.

L. Moholy Nagy, İlk Bauhause K Kapak T.     Herbert Bayer, ilk  B. K, Sayfa Tasarımı 

                   Temel Tasarım İlkeleri :

Tasarımın beş temel ilkesi vardır. Bu ilkeler : Denge,Orantı ve görsel hiyerarşi, Görsel Devamlılık, Bütünlük ve Vurgudur. Etkili bir tasarım yapabilmek için bu ilkelerin bilincinde olmak gerekir. Bunun için de yaşadığımız dünyayı iyi gözlemlemeli, kavramalı ve  bu ilkeleri uygulamaya çalışmalıyız. 

 Denge :

Tasarımı oluşturan parçaların tanımlı ve estetik bir biçimde yerleştirilmesidir. Denge, öğelerin yatay ve dikey olarak yüzeye eşit ağırlıkta yerleştirilmesi yoluyla oluşturulur.

Bir tasarım iki farklı denge sistemi içerisinde düzenlenebilir:

a) Simetrik Denge b)Asimetrik Denge

Simetrik Denge : İyi orantılanmış ve dengelenmiş yapıların oluşturduğu genel bir yapıdır. Doğada birçok simetrik biçimle karşılaşırız. İnsan yüzü ve insan vücudu simetrik denge için oldukça iyi örneklerdir.

Tasarımda kullanılan simetrik denge çoğunlukla tasarıma monoton  bir etki yaratır. Simetri katılığı ve sınırlılığı simgeler.

Asimetrik Denge : Asimetrik kompozisyonlar izleyicide hareket duygusu uyandırırlar.

Tasarımda devinimi, hareketi ,enerjiyi , dışavurmak için asimetrik dengeden yararlanılır.  Asimetrik dengenin başarısı cesur ve sorgulayıcı olmasına bağlıdır. Duygu ağırlıklı ve dışavurumcudur

Simetrik dengede düzen ve kural, asimetrik dengede ise  rastlantı ve keyfilik egemendir. 

     

Bir tasarımın simetrik ya da asimetrik dengeye dayalı olmasının kriteri tasarımın konu ve içeriğine bağlıdır. 

Tasarım yüzeyinin belirli bir bölgesinde kümelenen boşluk  tasarımda optik ağırlık  sağlamada  kullanılan önemli  bir unsurdur. 


                                                                                 
Ayşen  Balcı Çınar, Mono baskı, Zıtlık 

 
Yararlanılan Kaynaklar
Becer, E (1997) iletişim ve Grafik Tasarım, Dost Kitabevi.

Öztuna, H.Y (2002) Sanatın Özü (Basılmamış Kitap).          

09-03-2018