DEVLET NEDEN VARDIR

Hepimizin bildiği gibi insan evladının temel ihtiyacı hayatta kalmaktır ve bunun için de hep, en başta güvenlik arar. Bu, fiziksel olabilir, beslenme olabilir, barınma olabilir, vs vs.. İlkel yaşamda, nüfus artıp klan içinde yaşamdan çıkılması ile birlikte gıda kaynaklarını kapma savaşı ve anarşi başlamış, buna karşı daha geniş organizasyonlar altında yaşamaya geçilmiş ve bu yapılanma tarzları da günümüzün devletlerine kadar gelmiştir.

Aşiret, kabile, beylik, prenslik, krallık, imparatorluk, Cumhuriyet gibi çok çeşitli şekillerde çağlar içinde evrilen bu organizasyonların tek ortak özelliği, temel varlık nedenleri olan, içlerindeki halklara bir alan ve şartlar içinde, yaşam güvencesi vermesidir. Zaten, bunu sağlayamadıkları anda da dağılırlar.

Bu organizasyonların başına geçebilen bireylerin de doğal eğilimleri, hep bu gücü kendi ve oraya gelmelerine yardımcı olan çevrelere çıkar sağlamak şeklinde kullanmak olmuştur. Bu bireylerin çok çok özetle; kişisel ego sorunları ve güç ihtiyaçları, bu noktalara gelmeleri için mücadele etmeleri ve oraları ele geçirmeleri sonucunu doğurmuştur. Günümüzde her aşamada devlet düzenini görmek mümkün olup, en gelişmişlerinde temel düzen, o devlet içinde yaşayanların yaşam güvencelerini sağlarken, yönetimlerine de, kişisel kazanç peşindeki kişileri başa geçirmeyen, yönetenlerin bir şekilde memurlaştığı devletlerdir.

Devlet içinde yaşam güvencesi, vatandaşın her bakımdan kendisini güvende hissetmesi olayıdır ki, bunun temeli de, yasalar altında herkesin eşit olması, yargının bunu hızlı ve etkin bir şekilde hayatta tutabilmesi, icranın da yasalar ve yargı ile uyumlu yürütmeyi yapabilmesidir.

Uzun yıllar ABD’de yaşadım, bu ülkenin hiç hayranı değilim, olmadığım için de döndüm geldim, ama sizlerle oradaki günlük trafikten iki önemli deneyimimi paylaşmak istiyorum. Pratik uygulama bugün teknoloji gelişimi ile değişmiş olabilir, ama önemli olan mantıktır.

1 : ABD’de araç satmak çok kolaydır. Her aracın tapu gibi bir belgesi vardır, satan, bu kağıdı imzalar, alıcıya teslim eder, satıcı da aracın plakalarını alır, trafiğe götürür, teslim eder, üzerinden kaydını sildirir. Ben de, bir tarihte bir aracımı sattım ve plakaları alıp trafiğe gittim. Memura plakaları teslim ettim. Memur bilgisayarda işlem yapıyor, ev adresimi sordu, kontrol etti.. Orada da, bizdeki gibi iki yılda bir araç muayenesi yapılıyor. Ben elimdeki evraka baktım, son muayenede yaklaşık 200 dolar ödemişim ve yaptıralı yaklaşık bir yıl olmuş. Sırf espri olsun diye memura ‘ben sizden alacaklıyım, 200 dolar ödemişim, daha anca bir yıl olmuş’ dedim. Memur, bana döndü ve ‘ben senin ev adresini niye sordum, elbette paranın kalan kısmını iade edeceğiz’ dedi ve yaklaşık bir hafta sonra günü gününe hesaplanmış, kalan miktarı iade eden bir çek posta kutumdaydı.

Buna, DEVLETİN vatandaşın üstüne çöken nalıncı keseri olmaması, ama, ADİL olması deniyor.

2 : ABD’de de, araçlara iki yılda bir eksoz muayenesi yapılıyor. Muayeneyi yaptırınca size bir sayfa rapor kopyası veriyorlar, üzerinde iki yıl sonra en geç hangi tarihe kadar tekrar eksoz muayenesi yaptırmanız gerektiği de yazılı. Bu kağıdı ruhsat içinde saklıyorsunuz. Ayrıca, iki yıl dolmadan yaklaşık bir ay önce, idare size, hatırlatıcı adi posta bir mektup gönderiyor. Ben 1992 de eksoz muayenemi yaptırmışım, 1994 de unutmuşum, 1996 da unutmuşum, 1998 de, tesadüfen muayene kağıdını görünce aklım başıma geldi ve hemen muayene istasyonuna koştum. Bu arada, bana hiçbir uyarı mektubu geldiğini de hatırlamıyorum. Sıradaki memur benim plakayı bilgisayara girince gözleri açıldı, bana ‘sen bunca zaman neredeydin, bak şimdi 465 dolar ceza çıktı’ dedi. Ben de, ‘çok seyahat ediyorum atlamışım, ama sizin hatırlatma mektubu da hiç gelmedi’ dedim. Bunun üzerine hiç, ‘biz gönderdik’ diye kestirip atmadan, ‘bekle o zaman’ dedi ve yerini bırakıp içeri ofis binasına gitti. Yaklaşık 15-20 dk orada kaldıktan sonra döndü, ve bana ‘haklıymışşın, biz sana mektup göndermemişiz, özür dileriz’ dedi ve cezamı sildi, 16 dolar normal muayene ücretimi ödeyip eksoz muayenemi yaptırdım.

Buna, DEVLETİN, sorumluluklarına sahip çıkması, yanlışlarının bedelini ödemesi, ve ADİL olması deniyor.

Bu örnekleri orada hayatın her alanında çoğaltabilirsiniz. Peki, böyle bir ortamda ne oluyor ? Vatandaş, kendisini güvende hissediyor, ve bu ortamı kendi vazgeçilmezi yapıyor. Daha önce de, ABD vatandaşı ülkesinin sahibidir diye yazmıştım, çünkü o ülke, bir liderin silah gücüyle, kahramanlık türküleri ile değil, vatandaşlarının akıl yoluyla, esaslarında, düzeninde anlaşarak kurdukları bir ülke olmuştur.

Bizim için hep ‘çok hain çıkarır bu ülke’ denir. Neden acaba ? Neden vatandaş, kolaylıkla arabasının penceresinden yola, kendi bahçesine atmadığı pet şişeyi atabilmektedir ? İstiklal harbinde neden askerin yarıya yakını kaçanın vurulması emrini bile göze alıp cepheden kaçmıştır ? Bugün, birisi çıkıp neden ‘keşke Yunan işgalinde kalsaydık’ diyebilmektedir ? Neden çok gençler yurt dışına gitmenin yolunu aramaktadır? ÇüNKü vatandaş, kendisini ülkesinde güvende hissetmemektedir. Güvenlik ne kadar zayıfsa da, ülkeyi sahiplenme de o kadar zayıftır, vatandaş, daha güvenli ortamlar arar. Hainlik yapana vay hain demek yerine, bu hainliği yeşerten koşullar nedir diye düşünmek gerekir.

Yok aslında birbirimizden büyük bir farkımız, bütün maymunlar birbirine ne kadar benziyorsa, biz insanlar da öyle yakınız birbirimize. Yetişme şartlarımız, içinde bulunduğumuz ortamlar ve karşılaştığımız olaylar, davranışlarımızı etkiliyor. Marifet, birbirimizi iyi, kötü, şöyle , böyle gibi kelimelerle etiketleyip hiç bir şey üretmeden oturmak değil, bu analizleri yapıp önemli toplumsal sorunlara çözüm üretmektedir.

Yabancı bir devlet tarafından bu ülkenin sosyal psikolojisi analiz edilmiş ve kendileri açısından son derece başarılı bir FETÖ projesi üretilmiştir. Dünyanın hiçbir ülkesinde örneği olmayan bir şekilde on binlerce insanımız bu projeye neden katılabilmiştir? Bu insanlara vay namuzsuzlar, vay hainler deyip bunları yakalayıp hapislere atmak işin en kolay tarafıdır. Önemli olan bu kadar çok vatandaşımızın neden bu örgüte katıldığının analizini yapıp bu nedenler üzerinde çalışmaktır. Bu insanlar kendileri için nasıl bir dünya ümit etmişlerdir, bugünkü dünyaları onları bu alternatife neden itmiştir ? Bu konuda hiçbir önemli çalışmaya henüz rastlamadım, sadece vay hainler demekten öteye gidemiyoruz, dışardaki adam, ruhumuzu okumuş, proje bile geliştirmiş. Biz o adamla füze geliştirerek mi baş edeceğiz?

ülkede güvenliğin bir numaralı göstergesi, hukuk sisteminin adil, hızlı ve etkin, devlet-vatandaş ilişkisinin de hak, hukuk ve adalet esasları üstünde yürümesidir ve bu, elle tutulur, somut yaşanan bir göstergedir. Vatan millet efsaneleri, manevi değerler kullanarak devlet yönetme devri bitmiştir.