Özgürlüğe Uzanan Felsefe

Özgürlüğe Uzanan Felsefe

A+ A-

               İçine, iliklerine kadar işlemiştir özgürlük kavramı insanın. Her hücresinde yaşatır, bir gün mutlaka serbest kalacaktır insan ruhu bedenden. Kimi olgunlaştığında gemileri yakar, kimi kaybedecek bir şeyi kalmadığında. En zor olanı özgürlüğe taşmak için ölmeyi bekleyenlerdir. Korkusu insan olmaya karşı bilinmeyene geçme tereddüdüdür.

               Özgürlük kavramının bu kapsamlı halini açık ve insan aklında bilinebilen bakış açılarından hareket ile tekrar problem edinmek gereklidir. “başkasının özgürlük alanına girmediğin sürece özgürsündür.” Özgürlük problemi ele alınınca ilk bu cümleyi buluruz karşımızda. Kendi içine kapalı olarak tutarlı kabul edilebilse de, problem edindiğimiz özgürlük kavramı için insan kendi alanında özgür müdür sorusu ortaya çıkar. Özgürlük kavramının sınırlarını belirlerken insanın kendisine ait olan özgür alanın sınırları titizlikle belirlenmelidir.

               İnsanın özgürlük alanının belirlenmesi sadece dışarıdan ya da içerden insanın istediklerini yapabilmesinin olumsuzlaması değildir. Böyle bir olumsuzlama, insanın istemediğini yapmak zorunda kalmaması gibi özgürlüğün yolunu diğer özgürlük alanlarıyla karşı karşıya getirir.

               İnsan doğası gereği her zaman sınırlarını bilmek, ölçmek ve sınırlarını genişletme yollarının peşindedir. Bilmenin sınırının tartışılması gibi özgürlüğünde sınırlarının belirlenmesi, insanı anlamlandırmada problem edinilen kavramlardan birisidir. Sınırın belirlenmesinde de insan kendi özgürlük alanının içinde de sınırını çizmek gereklidir.

               İnsanın yüksek bir yere çıkması, bir uçurumun kenarından manzarayı izlemesi ya da yamaç paraşütü yapması kendi özgürlük alanıyla başkasının özgürlük alanına girmediği durumlardır. İnsan kendi isteği ile kendi özgürlük alanında bu aktiviteleri yapmakta özgürdür dersek hata olmaz. Yüksekten korkan birisi yüksek bir yerden etrafa bakamaz ya da yamaç paraşütü yapamaz. Başkasının özgürlük alanına girmeden de insan kendi özgürlük alanında özgür olmadığı durumlar vardır. Başkasının özgürlük alanı dışında kalan yer olarak bilinen özgürlük alanı için sınır daha da daraltarak özgürlük kavramına ulaşmak gereklidir.

               Özgürlük kavramına ulaşmak için, özgürlüğün sınırlarını belirlerken gelinen yer insanın kendi özgürlük alanında yapabildiği kadar olarak gösterildi. Özgürlüğün açık olarak görünür olması için insan sınırlarının belirlenmesi gereklidir. Özgürlük kavramı tam olarak bu belirlenen sınırlar arasında kalacaktır. Ortaya konması gereken ilk durum, insanın sınırlar arasında özgür olduğudur. Sınırları olmayan bir özgürlük anlayışı; sınırlı fizik ve insan dünyasını bilemez. İlk söylenmesi gereken insan gibi özgürlüğünde sınırlı olmasıdır. Özgürlük sınırlar arasında sınırsız varyasyonlara sahip olmaktır.

               Özgürlüğün neliğinin sınırlarını piyano tuşlarına benzetebiliriz. 88 tuş vardır piyanoda. Bir piyanist bu 88 tuş ile sınırsız varyasyon ile müzik yapma özgürlüğüne sahiptir. Eğer piyanist sonsuz sayıda tuşlu piyano çalsaydı asla müzik yapamazdı. Özgürlük kavramı insan için belirlenen sınırlar arasında özgürlüğü ile en çok varyasyonlarda sınırsız olmasıdır.

               Özgürlüğün sınırlarını geliştiren genişleten ise kendi sınırlarını bilen insanın sonsuz yaşam varyasyonlarını arttırması halidir. Varyasyonu az olan insan ev, iş ve harçlık ihtiyaçları arasında yeterliliği sağladığı zaman özgürdür. İnsan varyasyonlarını daha karmaşık olana geliştirdiğinde sınırlarını yıkmaz fakat yapabileceği özgürlük alanı genişler.

               Özgürlüğü sınırsız kabul edenlerin düşündükleri hata insanın bilme halinin sınırlarını yok sayarak, eklemeli ilerleme anlayışı yerine sıçramayı denemesi yapabileceklerinin içine metafizik katmasının önünü açar. Tamamlandığını ve sınırlarına ulaştığını düşünen insan sıçrama alanında aslında insanın bilmeden hayatında olduğunu ve keşfinin heyecan verici olduğunu düşünür. Bu tamamen olmadığı halin inanç ile var kabulüdür.

               Kişisel gelişim, psikoloji, numeroloji ve minimum benzer, herkesin hazır olmadığını varsaydıkları, sadece hazır olanların bildiğini söyledikleri safsatalar ortaya çıkmıştır. Varyasyonsuz insanların özgürlük sınırlarının geniş çapta olmasından ortaya çıkan ise metafizik, inançtır. Din olmamalarının sebebi romantik olmalarından gelmektedir.

               Özgürlük insanın sınırlarını bildiği alan içinde varolmasıdır. Bu sınırlar olduğu sürece insan özgürdür. Yaşam sonsuz olsaydı, insan özgür olamazdı.


Kaynakça

RESİMLER DİPNOT: https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/yol-gece-afis-isaret-5736536/

26-08-2023