Terkos Gölü Kuş Türleri ve Kuş Göç Yolu İlişkisi

Önemli Doğa Alanı (ÖDA) statüsünde olan Terkos Havzası, acil gerileme durumundadır. Bölgede çok sayıda su kuşu üremektedir. Küçük balaban, küçük orman kartalı, pasbaş pakta gibi kuşlar bu türler arasında yer alır. Bununla birlikte, memeli kanatlılardan olan uzunayaklı yarasa ve Akdeniz nalburunlu yarasası da bölgede yaşamaktadır.

Göl, kış aylarında 10 binin üzerinde su kuşu barındırır. Bu kuşların bazılarının popülasyonu yüzlerce birey içerirken, gece balıkçılı, küçük karabatak, çizgili ötleğen gibi kuşların sayıları her geçen gün azalmaktadır.

Peki bu kuş türlerinden neden bahsettim? İstanbul önemli kuş göç yollarından biridir. Bu yüzden bu kuş türleri göç sırasında İstanbul’dan geçiyorlar. Afrika ve Avrupa arasında göç eden leyleklerin 15 durak noktasından biri ise Terkos Gölü ve çevresidir. Sulak alanlar, kuşların göç yollarında öncelikli tercihleri arasındadır ve Terkos Gölü çevresindeki sulak alanların tahribatı ve 3. Havalimanı’nın açılması ile başlayan süreç, pek çok kuş türünün geleceğini tehdit etmektedir. Büyük orman kartalı, akkuyruklu kartal, Sibirya kazı ve küçük karabatak gibi tehdit altındaki türlerin doğal yaşam alanı olan Göl ve çevresindeki tahribat endişe uyandırıcıdır. 3. Havalimanı proje uygulama alanının %94’ü kuşların doğal yaşam alanı üzerindedir. İlkbaharda, leylek ve yırtıcı kuş türlerinden oluşan 400,000 kuş, sonbaharda ise, 200,000 kuş bu göç yolunu kullanmaktadır (Arslangündoğdu, 2011). Bu göç yolu, binlerce yıldır sayısız kuş türünün kullandığı rotadır.

İstanbul üzerinden geçen göçmen kuşların önemli bir kısmı süzülen göçmen kuşlardır. Bu kuşlar, çok uzun yolları optimal enerji tüketimi ile kat etmek için, hava kütleleri arasındaki sıcaklık farkından faydalanarak süzülürler. Dolayısıyla, büyük su kütleleri üzerinden uçmak bu kuşlar için ekonomiktir. İstanbul üzerinden toplamda 250 bin yırtıcı kuş türü ve 500 bin leylek türü geçmektedir (Arslangündoğdu, 2011).