Peki Neden Ahşap?
Ahşap malzeme doğayla tamamen uyumlu, geri dönüştürülebilen bir malzemedir. Diğer yapı malzemelerine kıyasla oldukça dayanıklı, diğer yapı malzemeleriyle uyumlu ve doğru kullanıldığında ise çok uzun ömürlü olabilen sürdürülebilir bir yapı elemanıdır.
Yapı malzemesi olarak kullanımı yüzyıllar öncesine dayanmasına rağmen, 20. yüzyılda çelik ve betonarmenin yapı endüstrisine girmesi ile birlikte, özellikle de taş ve tuğla yığma sistemlerinin yaygınlaşması, çelik ve betonarme yapım sistemlerinin daha çok uygulanmaya başlanması sonucu ahşabın yapılarda taşıyıcı malzeme olarak kullanılması azalmıştır.
Halbuki, çok kullanılan betonarme ve çelik sistemler doğayı olumsuz yönde etkileyerek, çok fazla enerji kullanılmasına ve aynı oranda karbon salınımına sebep olmaktadır.
Bu nedenlerden dolayı günümüz tasarımcı ve kullanıcıları olan bizlerin ihtiyaç duyduğu çevreye en az zarar verecek yeşil ve sürdürülebilir mimari ihtiyacına uygun çözümün endüstriyel ahşap olduğu düşünülmektedir.
Ahşap malzemenin olumlu özellikleri olduğu kadar olumsuz özellikleri de vardır. Ancak teknolojideki gelişmeler ile birlikte doğal ahşap malzemedeki sorunlar giderilerek üretilen, doğal ahşaba göre daha iyi mekanik özelliklere sahip endüstriyel ahşap malzemeler; çapraz lamine paneller gibi elemanlar geliştirilmiştir. Bu sayede ahşap malzemenin çok katlı yapıların tasarımında ve inşasında kullanılması tüm dünyada her geçen gün artmaktadır.
Peki neden ahşap malzeme?
Bilindiği gibi ahşabın olumlu olan bu özellikleriyle, geçmişten bugüne geleneksel Türk mimarisinde temel bir yapı malzemesi olarak yerini almıştır. Geçmişte kullanılmış olan ahşap yapı elemanlarının çoğu zaman hiçbir koruyucu işlem görmemiş olmasına rağmen günümüzde dayanıklılığını koruyabilmişlerdir.
Ahşap yapıların ayakta kalabilmesi için doğru malzeme kullanımı, malzemeyi nem koşullarından korumak, yeterli kesit alanına sahip taşıyıcı malzeme kullanmak önemlidir. Ayrıca ahşap hafifliği, çekme ve eğilmeye karşı dayanımı aynı zamanda depreme dayanıklılığı açısından diğer yapı elemanlarına göre oldukça önemlidir. Taş malzeme ile geçilemeyen büyük açıklıkların ahşap malzemeyle geçilmesi de mümkündür. Bunun yanı sıra ahşaplara imalat öncesi uygulanan emprenye tekniği, ahşabın daha uzun süreli dayanımı ve zararlı böceklere, kurtlara ve mantarlara karşı dirençli olması açısından önem arz etmektedir.
Özellikle herkesin bildiği gibi yaşanılan deprem felaketinden sonra yıkılan pek çok binanın gerek zemininden gerekse statik mukavemetinden dolayı yıkıldığını veya ağır hasar aldığını biliyoruz. Bu konuyla ilgili hala pek çok araştırmalar yapılıyor elbet yıkılan binaların yerlerine yenilerinin yapılması, mimari olarak deprem bölgesindeki yapıların dokularının tekrar kazandırılmaya çalışılmasıyla ilgili çok sayıda araştırmalar da var.
Bunu yanında yapılan araştırmalarda yeni yapı malzemeleri de araştırılıyor ve deneylerle bu malzemelerin depreme karşı dayanıklılık testleri yapılıyor. Bunlardan biri olan ahşap malzemenin yapı elemanı olarak diğerlerinden daha çok değerlendirilmesi yukarıda bahsettiğim gibi deprem yüklerine daha iyi cevap verebilecek olmasından kaynaklanıyor.
Yurt dışında deprem bölgesi olan birçok ülkede taşıyıcı malzemesi ahşap olan çok sayıda çok katlı yapılar mevcut. Depremden sonra ahşap malzemenin iskelet sistemi olarak betonarme yerine kullanılabilecek bir malzeme olması açısından yapılan tüm araştırmalar önem içermektedir.
Unutulmamalıdır ki yapılan bu araştırmalar geleneksel bir yapım elemanı olan ahşabın gelecek vadeden inşaatlarda özellikle deprem bölgelerinde kullanılabilecek yeni dayanıklı ve üzerine çok araştırmaların yapıldığı yapım elemanı olma niteliğinde olmasıdır.
Kaynakça
https://yapidergisi.com/capraz-lamine-ahsap-clt-yapi-malzemesinin-strukturel-acidan-degerlendirilmesi/