Kuş Göç Yolları ve 3.Havaalanı İlişkisi Üzerinden Geliştirilen Bir Senaryo-1

Toplumların zaman içerisinde hızlı bir şekilde değişen yaşamları ve kentlerdeki nüfus artışı sonucu, kentsel alanlar kontrolsüz bir şekilde gelişmektedir. Kentin kırsal alanlara yaptığı baskı ve yapılan plansız değişiklikler sebebiyle, kent için çok önemli olan doğal kaynaklar toplumlar tarafından hızlı bir şekilde tüketilmektedir. Dünya üzerindeki doğal kaynaklar yıllar hatta asırlar boyunca tükenmeyecekmiş gibi kullanılmakta ve herhangi bir önlem alınmamaktadır. Bununla beraber hızlı nüfus artışı, kentsel alanların sağlıksız bir şekilde gelişmesinin de etkisiyle tüketim miktarı katlanarak artmakta ve önemli bir tehdit unsuru haline gelmektedir. Ayrıca kaynakların zarar görmesi ve tükenme noktasına gelmesi sadece insanoğlunu değil aynı zamanda bütün bitki ve hayvan türleri için de önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Bu doğal kaynaklar içerisinde su çok önemli bir yer tutmaktadır.

Su kaynakları, bütün canlıların yaşamlarını etkileyen, korunması ve yıllar içerisinde mevcut halinin sürdürülmesi gereken doğal kaynakların en önemlisi olarak yer almaktadır. Fakat, kentlerin düzensiz gelişimi, ekosistem üzerine yapılan olumsuz etkiler sebebi ile su kaynakları, kirlenmekte ve tükenme noktasına gelmiştir.

Bulundukları alanlarda geniş su yüzeylerine, açık yeşil alanlara, çok çeşitli ekosistemlere sahip olmalarının yanı sıra; hava kirlenmesini azaltıcı etkileri ve temiz su sağlamak gibi çok önemli bir yeri bulunan içme suyu koruma havzaları da hızla gelişen nüfus ve çevre kirliliğine bağlı ekolojinin tahribatından olumsuz yönde etkilenmektedir. İçme suyu havzaları kentlerde orman alanları, temiz havası, su ihtiyacının karşılanması ve yerleşimi de engelleyen herhangi bir yasal engelin bulunmaması yönüyle de toplumlar için tercih edilen önemli açık alan konumundadır.

Günümüzde İstanbul ili nüfus ortalaması bakımından Türkiye ortalamasının üzerinde bulunmaktadır. Zaman içerisinde daha çok gelişmekte olan ve nüfus artışıyla birlikte kalabalıklaşan İstanbul kentinin doğal kaynakları, tüketimle birlikte hızla azalmaktadır. Doğal kaynaklardan yenilenemeyen olan su kaynakları da bu tüketim hızından nasibini almaktadır.

İstanbul kentinin plansız ve kontrolsüz olarak büyümesi, yeni planlanan ve gelişime açılacak olan alanların su havzalarına doğru gelişmekte olması, İstanbul su kaynaklarının sürdürülebilirliğini zorlaştırmaktadır. Bununla ilgili çok sayıda yönetmelik bulunmaktadır, fakat bu yönetmelikler, su kaynaklarının korunması ve kirlenmesinin önüne geçme konusunda başarısız olmaktadır.

İnsan toplumlarının geleceğinin güvenceye alınması için doğal ortamlar ve doğal kaynakların araştırılması, kaynaklardan sürekli yararlanılması ve bu kaynakların korunarak kullanılması gerekmektedir. (Çepel, 1995) ¹. Dolayısıyla İstanbul su havza alanlarının insan faaliyetlerinden yalıtılarak doğal halleri ile korunması olanaklı hale getirilmelidir. İstanbul için büyük öneme sahip su kaynaklarından biri olan Terkos baraj gölünün ve Çevresinde bulunan ekosistemin korunması büyük önem arz etmektedir.

Bu kapsamında yapılan çalışmalarda Terkos baraj gölü ve 3. Havaalanı ilişkisi üzerinden incelemeler yapılmış ve çözüm önerileri aranmıştır. Üzerinde çalışılan incelemeler ve çözüm önerileri doğrultusunda gelecek projeksiyonunda bir senaryo geliştirilse mimari olarak ne gibi müdahalelerde bulunulabilir, neler yapılırsa ekosisteme daha az zarar verilir; bunlar üzerine düşünüldüğünde farklı alternatifler ve fikirler öne sürülebilir.

İstanbul’da hızlı nüfus artışıyla birlikte geliştirilen kontrolsüz yapılaşmanın kuzeye doğru baskısı altında kalan Terkos gölünün, en son yapılan 3. Havaalanı projesinden olumsuz yönde etkilendiği ortadadır. Önemli kuş koruma alanı olan Terkos gölü ve çevresinde bulunan ekosistemin de 3. Havaalanı projesi ile ne yönde etkilendiği görülmektedir. Aynı zamanda kuş göç yolu üzerinde bulunan 3. Havaalanı projesiyle de kuşların göç yolları ve uçakların ilişkisi irdelenmelidir. Bu irdelemelerin neticesinde Terkos gölü ve yakın çevresinin, doğal yapısının korunması için üretilecek çözüm önerileri Terkos gölünün ekolojik çeşitliliğini arttırarak kuşlara ev sahipliği yapmaya devam edeceği ve insanların da bu konuda bilinçlendirilmesi konusunda önerilerin geliştirilmesi önem arz etmektedir.