Terkos Gölü Flora ve Fauna İncelemesi
Flora
Göl ve çevresi üç ana tip bitki örtüsüne sahiptir. Bunlar; Terkos Gölü ve Karadeniz arasında bulunan kumul bitki örtüsü, göl, göl kıyısı ve derelerin birleşim yerinde bulunan ıslak alan bitki örtüsü ve sürgün kökenli ormanlara da ev sahipliği yapan maki örtüsüdür (Byfield ve Özhatay. 1993).
Terkos florasında bulunan 575 bitki türünün 10 adedi Bern Sözleşmesi kapsamında, 8 adedi ise global çerçevede tehdit altındadır. 23’ü aşkın bitki türü ise, ülke çapında ender bulunan bitkiler arasında yer alır. Bu bitkilerin 13’ü ise endemik türlerdir (Kalem. 2014).
Mendebur otu (Alyssum stribrnyi), babrik (Cionura erecta), şehvetotu (Cyperus capitatust), kilyos moru (Jurinea kilaea) gibi bitkiler Terkos Gölü florasına ait karakteristik bitkiler arasındadır (Byfield ve Özhatay 1993).
Avrupa ve Anadolu floralarının ortasında bulunması, Terkos Gölü florası çeşitliliğine etki etmiştir. Islak alan bitki örtüsü 50’den fazla bitki türüne sahiptir. Sufeneri (Straitotes aloides), saz bitkisi ( Vallisneria spiralis) gibi bitkiler, Türkiye’de geniş alanlara yayılmamış bitkilerdir (Byfield ve Özhatay 1993). Göl’ün denize uzak tarafında 100 metre yüksekliğine ulaşabilen tepeler yarı yarıya el değmemiş çayırlar, sürgün kökenli ormanlar ve çalılıklar ile kaplıdır. Alandaki çalılıklar içinde ağaç fundası, koca yemiş gibi bitkilere rastlamak mümkündür. (Byfield ve Özhatay. 1993)
Fauna
Terkos Gölü bir coğrafi ara bölge olarak geniş bir faunaya sahiptir. Yaban domuzu (Sus scrofa), altın çakal (Canis aureus), kurt (Canis lupus), yaban kedisi (Felis silvestris), Avrasya su samuru (Lutra lutra) gibi hayvanlar, Göl çevresinde hala yaşamlarını sürdürmektedirler. Altın çakal ve Avrasya su samuru ise, Bern Sözleşmesi Ek Liste II kapsamında koruma altında olan türlerdir. Göl, önemli kuş göç yolları üzerinde bulunmaktadır. Binlerce kuş türünün takip ettiği İstanbul Boğazı üzerinden geçen önemli bir kuş yolu olarak, kimi kuşların yılda iki defa geçtiği ve bazı türlerin kısa süreli olarak yerleştiği bir havzadır. Yapılan araştırmalar, Terkos Gölü’nün 140 kuş türünün yaşam alanı olduğunu göstermiştir. Bu türlerin 16’sı Göl ve çevresinde üremektedir, 57 kuş türü ise Avrupa Ölçeğinde Uluslararası Öncelikli Kuş Türleri Listesi’ndedir. Bern Sözleşmesi Ek II kapsamında olan kuş türü sayısı 86’dır. (Yalçın ve ark. 2002) Bu nedenlerden dolayı, Göl 1992 yılında Önemli Kuş Alanı (ÖKA) olarak belirlenmiştir. Tatlı su faunası da göl ekosisteminde çeşitlilik gösterir. Sazan, kefal, çapak, tahta balığı, kadife balığı, kaya balığı, yayın balığı gibi ticari değeri olan balık türleri Göl’de yaşamaktadır (Akşiay ve ark. 1990).
Kaynakça
Akşiray, F., Bekbölet, M., ve Eroskay, O., Eroskay., “Terkos Gölü ve Çevresi Fiziksel Kimyasal ve Ekolojik Dengesinin Araştırılması”, Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1991, s.88. Byfield, A. ve N. Özhatay. 1993. Türkiye’ nin Kuzey Kumullarının Korunmasına Yönelik Rapor. Doğal Hayatı Koruma Derneği ( DHKD ) ve Fauna and Flora International ( FFI ), 55 s., İstanbul . Kalem, Sedat. “İstanbul’da Yapılması Planlanan Projelerin Flora ve Fauna Üzerine Etkileri”; İstanbul’un Geleceğini Etkileyecek Üç Proje: 3.Köprü- 3.Havalimanı -Kanal İstanbul Tema Vakfı Uzman Görüşleri; İstanbul; Mart 2014.