Fabrika Ayarları

Mutfakta bulaşıkları yıkıyordum. Temizlenen tabaklara bakınca, zihnimde bir şimşek çaktı. Tabaklar önce temizdiler, ardından kirlendiler. Onları yıkadım ve tataa! Yeniden eski hallerine döndüler.
Bulaşık yıkamak zihnimi harekete geçirmiş olmalıydı ki, aklıma zincirleme düşünceler gelmeye başlamıştı.
Biz de bulaşıklar gibiydik. Önce tertemiz doğuyorduk. Zamanla, acılar, sıkıntılar, ya da tam tersi, fazla iyi koşullar, para, mal, mülk ile bozulmaya başlayabiliyorduk. Yaşama kahrediyor, küsüyor, ruhsal dengemizi yitiriyor, hırçınlaşıyor, nobranlaşıyor, intikam peşinde koşabiliyor, veya şımarıyor, bencilleşiyor, benmerkezci olabiliyorduk. Bozulmanın pek çok yolu ve biçimi vardı.
Ne yazık ki bozulmayla birlikte başka olumsuz sonuçlar da ortaya çıkıyordu. Biz de bozmaya başlıyorduk. Çocuklarımızı doğru yetiştirmiyor, çevremizdekileri incitiyor, onlara yaşamı zorlaştırıyorduk. Doğaya zarar veriyor, çöplerimizi saçıyor, ihtiyacımızdan fazlasını alarak fazladan aldıklarımızın yükü altında eziliyorduk.
Verilen zarar, her zaman istemli olmayabiliyor elbet. Ama yaptığımız her hamlenin birden fazla sonuç doğuracağını unutmamak gerekiyor. Tek bir hamle, zincirleme olarak bir sonuçlar silsilesi yaratacak. Bunun farkında olmak şart.
Öz... Şimdilerde, buna "fabrika ayarları" diyoruz. Her varlık, fabrika ayarları ile doğuyor. Öz halimiz, kendimize ve çevremize zarar vermemek üzere programlanmış. "Önce zarar vermemek" sanıldığından çok daha yaşamsal bir değere sahip aslında.
Kutsal kitaplarda, "salih" olmaktan söz edilir. Yani, ıslah edici olmaktan. İnsana, salih işler yapma görevi yüklenmiştir. İnsan, düzeltmekle yükümlendirilmiştir. Yine kutsal kitaplara göre, kötülük, bozulmayı arzular. Bozulma için uğraşır. İnsan, bozulanı düzeltecektir. Ve mümkünse, onu orijinal durumuna geri döndürecektir. Neyi mi? Her şeyi. Doğayı, genetiği bozulan tohumu, gittikçe bozulan iklimi, zehirlenen toprağı, kirlenen atmosferi. Bozulan düzeni, haksızlığı, zulmü. Dayak yiyen hayvanı, sömürülen çocuğu. Her nerede özden sapma varsa, fabrika ayarları değişmeye başlamışsa, insan orada olmalıdır. Müdahale etmelidir. Zira yaratıcısı tarafından da insana verilen ödev, budur.
Ama hepsi bir yana, insan önce kendisini ıslah etmek zorundadır. Kendi yüreğini, kendi niyetini, kendi gidişatını, kendi işlerini. Bu kapasite, insana verilmiştir. Özüne yerleştirilmiştir. İnsanlar olarak her birimiz o yetimizi kullanmaya başladığımızda, Dünya da yaşanılır bir gezegen olacaktır.