Biri Bizi Durdursun!

Bahar temizliğiniz sırasında dolaplarınıza bir bakış atıp, gereğinden fazla satın aldıklarınız için, siz de hayatı sorguluyor musunuz?
 

Tüm bu alınanlar gerçekten ihtiyaç mı, yoksa ihtiyaç olduklarını mı sanıyoruz?

Peki ihtiyaçlar yaratılabilir mi? Ve tabi ki, tüm bunların sorumlusu reklamcılar mı?

Bu soruların cevabını ve az da olsa kendimizi frenlemenin yolunu, belki ihtiyaçları daha yakından tanıyarak bulabiliriz.
REKLAMCILIĞIN EVRİMİ

Reklamcılık da, biz ve ihtiyaçlarımız doğrultusunda kendi evrimini yaşamıştır. Yapmaya çalıştığı şey - yani bir ürün ya da hizmeti satın almaya ikna etme işi - hala aynı olsa da, yapma şekli değişime uğramıştır.

Tıpkı bizim gibi, daha masum olduğu ilk çağlarında, reklamcılığın amacı ihtiyaç denildiğinde akla gelen şeyleri karşılamak olmuştur.

 

                                                                                              ...

Evrensel Yiyecek Doğrayıcısı ve Doğrayabileceği Şeylerden Birkaçı

1890 yılından, bugünün kıyma makinesi,

mutfak robotu, meyve suyu sıkacağı ve katı

sebze - meyve sıkacağı ürünlerini tek yerde

toparlayan bir yiyecek doğrayıcısı reklamı...

 

Kısaca ürünün ne işe yaradığını ve neler

yapabileceğini harika bir çizimle anlatan, aynı

zamanda bugün satın aldığımız onca mutfak

aletini düşündüren bir reklam.

 

 ...

 

İhtiyaçlardan fazlası için harcama yapamadığımız dönemlerde, buna kredi kartlarının henüz keşfedilmediği zamanlar da diyebiliriz, bir ürünün yararlarıyla dikkatimizi çekeceğine inanılmıştır.

Bu nedenle reklamcılıkta esas olan, müşteriye ürünle ilgili temel bilgiyi sunmak olmuştur.

...
Gold Medal Unu
Biscuit (Amerikan Ekmeği) Unudur
Hamur İşi Unudur
Ekmek Unudur
Pasta Unudur
Washburn-Crosby’nin Gold Medal Unu
En Yüksek Kalite - Satın Alın
...
(1908)

Ekmek yapmak için un, tıraş olmak için jilet, bir yerden bir yere daha kolay ve kısa sürede varabilmek için araba gibi...

Sanayi devrimi döneminde ise, ihtiyaçları karşılayacak ürünler arttıkça, ürünleri birbirinden ayıracak ihtiyaçlar da çoğalmaya başlamıştır.

...
Chevrolet

Ekonomik Ulaşım İçin

Kullanması Kolay

Çalıştırması Kolay- Yön Vermesi Kolay- Hafif Pedal Hareketi- Vites Değişimi Kolay- Sürüşü Kolay- Durdurması Kolay.

Düşük Ücrete Kalite

                                                                                           ...

Böylece reklamcılar bir arabayı kalitesi, motor hacmi ya da fiyatının yanı sıra, bayanlar için kolay kullanılabilir olmasıyla da benzerlerinden farklılaştırmayı başarmışlardır. 
MASLOW TEORİSİ

Pudra Daha İyi Tutunur Nivea Krem Pudra ve Ruj için Zemin Hazırlar

 

Artık her fiyata yiyecek, giyecek, ev, araba... sunabilen sanayi kendi

devrimini yaşarken, reklamcılık da yolunu psikolojiyle

birleştirerek bir devrim yaşamaya başlamıştır.

Bu dönemde Amerikalı Psikoloji Profesörü Abraham

Maslow ve meşhur ihtiyaç teorisi, reklamcılığa altın çağı

getiren önemli yaklaşımlar arasında yerini almıştır.

Maslow’un ihtiyaç teorisine göre, sadece makyaj zemini hazırlamak

için değil, kendimizi güzel ve değerli hissetmek

   için de pudraya ihtiyacımız olabilir.

 

Daha bilimsel bir ifadeyle aktarmak gerekirse, yemek yemek, uyumak ya da nefes almak gibi fizyolojik ihtiyaçların dışında, ait olmak,

L’OREAL “Tıpkı bizim gibi, tercihler de giderek daha iyileşiyor. Ve ben buna değerim.”

sevilmek, statü sahibi olmak ... gibi derinlerde yer alan ihtiyaçlarımız da karşılanmalıdır.

Bu teorinin ışığında ilerleyen reklamcılar, bir ürünün gerçek anlamda kazandırabilecekleriyle birlikte, farklı ihtiyaçlarımızı da karşılayabileceğini vurgulamaya başlamışlardır.

...
L’oreal, 70li yılların feminizm hareketi sırasında olay yaratan

“Ben buna değerim.” sloganıyla, bayanların öz

saygı ihtiyacına seslenmiştir.
...

 

 

Sörf yapmanın heyecanı. Renk seçmenin ıstırabı.

Apple ise bunun farklı ve cesur bir örneğini sergilemiştir. 

1998 yılında “iMac G3” modelini çıkarmadan önce yaptığı bir araştırmaya göre, insanlar bilgisayarları gri ürünler olarak algılıyordu.

Ve kimse bilgisayar alırken dış görünüşüne bakmıyordu.

Ancak Apple estetik değerin de bir ihtiyaç olduğunu düşünmüştür.

“Çünkü o, farklı düşünenlerin bilgisayarıdır.”

Apple’a sade ve tasarım odaklı kimliğini kazandıran iMac G3,

piyasaya çıkışı ve satış başarısıyla da,

şirketi 90’ların sonunda yaşadığı finansal krizden kurtarmıştır.

Reklamcılara bol bol kazandırırken bizden çok şey götüren ihtiyaçların yaratılamayacağını, -en azından reklamcılar tarafından- teori ve pratikle edindiğimiz bu bilgilere dayanarak söyleyebiliriz.

Ama derinlerde saklanan ihtiyaçlarımıza seslendiklerinde, sirenlerin hikayesindeki gibi şarkılara kapılmadan önce, biraz düşünerek satın alma eylemine geçebiliriz.

Örneğin bir araba satın almayı düşünüyorsak, ulaşım ve statü ihtiyacımız arasında bir tercih yaparak daha hesaplı davranabiliriz.

Böylece onsuz da yaşayabileceklerimiz ya da farklı şekilde tatmin edebileceklerimiz için, alışveriş tutkumuzu az da olsa bastırabiliriz.

İhtiyaçlarını yakından tanımak isteyen alışveriş tutkunları için ek bilgi

Maslow’un ihtiyaçlar piramidi tabanında fizyolojik ihtiyaçlar olmak üzere, kendini gerçekleştirme ihtiyacına kadar yükselir. 1. Fizyolojik ihtiyaçlar (nefes, besin, su, cinsellik, uyku, denge, boşaltım) 2. Güvenlik ihtiyacı(vücut, iş, kaynak, etik, aile, sağlık, mülkiyet güvenliği) 3. Ait olma, sevgi, sevecenlik ihtiyacı (arkadaşlık, aile, cinsel yakınlık) 4. Saygınlık ihtiyacı (kendine saygı, güven, başarı, diğerlerinin saygısı, başkalarına saygı) 5. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı (erdem, yaratıcılık, doğallık, problem çözme, önyargısız olma, gerçeklerin kabulü)