Sosyal Mesafeyi Koru, Zihinsel Mesafe Bırakma

Herkese selam. Umarım herkes COVID-19 virüsü ile mücadele ettiğimiz şu günlerde, sosyal mesafesine dikkat ederek kendini gerekli korumalar altına almıştır. Fiziksel açıdan kendimizi, çoğumuzun en azından, koruyabildiğimizi düşünüyorum. Peki zihinsel olarak bu korumayı sağlayabiliyor muyuz?

  

Bu aralar iyi bir dönemden geçmiyoruz. COVID-19 adı verilen, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2'nin sebebiyet verdiği bir hastalık sebebiyle sağlığımız tehdit altında. Gerekli önlemleri alan ve alamayan ülkeler, ve yine benzer önlemleri alan ve almamakta ısrarlı olan bireyler sürekli günlük hayatımızda ön plana çıkıyorlar. Belki sen de bu iki tür bireyden birisin ve bu yazıyı okuyorsun. Hangisi olursan ol, şunu bilmelisin ki aldığın yöntemler tek başına yeterli değil!

Neden mi? Çünkü bu işin bilinç boyutunu, yüksek ihtimalle, unutuyorsun.

Şu anki halini düşün önce. Virüsten korkuyorsun. Maske, eldiven, sosyal mesafeyi korumak gibisinden aklına gelebilecek bütün önlemlerini almaya çalışıyorsun. Sokağa gerekmediği sürece çıkmıyorsun. Bunlar kendini virüsten korumak için aldığın bütün fiziksel önlemlerdir. Ama bu virüs, dolaylı olarak zihinsel yan etkiler de ortaya çıkarıyor ki bu dolaylı yaklaşımını da sosyal izolasyon üzerinden sağlıyor.

Hepimiz insanız ve insanlar sosyal hayvanlardır. Yani, çoğu canlıdan farklı olarak, türümüzün geri kalanıyla kompleks sosyal etkileşime girme ihtiyacımız vardır. Ancak bu tip bir salgın sırasında kapalı bir ortamda kapalı kalma durumunda kaldığımızda, geleneksel yöntemleri kullanarak sosyal etkileşime giremeyiz. Eş, dost, aile ve benzeri kişilerle kalmak ve kapalı kaldığınız ortamlarda belli aktiviteler ile uğraşmak (puzzle, Netflix, video oyunları vs.) gidişatı bir süreliğine de olsa yavaşlatır, ama eninde sonunda dışarıya olan özlem artacak ve var olan sosyal etkileşim yetmemeye başlayacak. Çünkü görmek istediğimiz başka kişiler, yapmak istediğimiz başka şeyler olacaktır.

  

Bunun önüne geçmemiz lazım ki, sosyal mesafeyi koruyup evimizde kalarak insanların sağlığını tehlikeye atmadığı bu dönemlerde işin zihinsel boyutlarının bizi olumsuz yönde etkilemesini engelleyebilelim. Vermek istediğim örnekler, hemen hemen hepimizin elinin altında olan ve ulaşmada sorun yaşamayacağı aktiviteler olacaktır. Bu örneklere, Fort Lauderdale’de bulunan The Psychology Group aracılığıyla ulaştım. 

Doktor Gabriela Sadurní Rodríguez tarafından kaleme alınan Staying Connected While Social Distancing adlı yazı; kişisel karantinamızda hem kendimizle olan içsel bağımızın, hem de dünyanın geri kalanıyla olan sosyal bağlantımızın kopmaması için yapabileceğimiz aktivitelerden bahsediyor.

Önce fiziksel aktivitelere göz atalım. Çünkü biliyoruz ki “sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur”.

Bunlardan ilki nefes alma ve meditasyon. Sadece günde 10 dakikanızı vererek bilişsel fonksiyonlarınızı yükseltebileceğinizi kanıtlayan araştırmalar mevcut. Bu doğrultuda, bu iki yöntem sayesinde kendinizle olan bağınızı sağlamlaştırabilirsiniz. Yazı bunun takibini sağlamak için pek çok kaynak vermiş. Bunlara ek olarak elimizdeki en güçlü silahın YouTube olduğunu da unutmayalım. 

Sağlam vücuda ulaşmak için günlük olarak spor da yapmamız gerekli değildir de nedir? Sonuçta fiziksel olarak aktif olmanın bilişsel düşüşün önüne geçtiği gerçeği aşikardır. Kendinize uyabilecek belli haftalık programları internette bularak fiziksel aktivite seviyenizi yükseltebilirsiniz. Program bulmada zorlandığınız an, sosyal medyaya başvurun. Çünkü YouTube, Instagram, Twitch gibi platformlarda kardiyovasküler odaklı antrenmanlardan güç ve kondisyon odaklı olanlarına kadar pek çok hesap bulmak mümkün

Gelelim daha az fiziksel hareket gerektiren aktivitelere. Sağlam vücut kısmından sonra sağlam kafa kısmına odaklanmak daha kolay olacağı için, bu tip aktiviteler ile hem zihninizi açık tutarsınız, hem de izolasyonun zihinsel açıdan verdiği olumsuzluğun önüne geçebilirsiniz.

Eğer bir şeyler izlemeyi seviyorsanız; Netflix, Amazon Prime, Blu TV gibi platformları kullanarak dizi ve film izleyebilirsiniz. Sanal ortamda Netflix partisi yapmak için gerekli adımlar bile mevcut. 

Derseniz “beni diziler filmler çekmiyor, ben müzik insanıyım, konserlere gitmeyi özledim” diye, o zaman da sosyal medya platformlarındaki canlı müzik yayınlarını kaçırmayın derim. Örnek olarak, 9 Mayıs’ya Festtogether 2020 adı altında, evden herkesin canlı yayın aracılığıyla katkı sağladığı bir aktivite düzenlendi ve müzikal performanslar da bu festivalin önemli bir parçasıydı. Benzer aktivitelerin ilerleyen günlerde hem bireysel, hem festival formunda karşımıza çıkma olasılığı yüksek. Sosyal medyayı biraz da bu amaçla kullanın. 

Daha yapılabilecek ve örnek olarak verilen o kadar çok şey var ki! Kitap okumayı seviyor ve bu sevgini başkalarıyla paylaşabiliyorsan kitap okuma kulübü kur, müzik zevkini Spotify gibi platformlarda liste oluşturarak etrafa paylaş, podcast dinlemeyi seviyorsan podcast takip et, dil öğrenmek istiyorsan elinde yine araçlar mevcut (Duolingo gibi). Arkadaşlarınla bağın kopuyor diye düşünüyorsan da endişelenme! Uzaktan görüntülü görüşme yapmak eskisi kadar zor değil. Bunun WhatsApp’ı var, FaceTime’ı var, Zoom’u var. En basitinden bir telefon araması yapıp uzaktaki bir sevdiğin ile konuşmak bile yararlı olur. 

Bu tip aktiviteler sosyal bağlarınız korumanızı sağlar. Uzun yaşam, güçlü bağışıklık sistemi, mutluluk gibi olumlu etkileri bu aktiviteleri yaparken göreceksiniz. Sosyal bağları uzaktan da güçlü tutabilir ve bilişsel kabiliyetlerinizi dinç tutabilirsiniz.

Karantinada kalarak dünyadan fiziksel olarak uzaklaşıyoruz. Ama bu demek değil ki dünyaya ulaşmamız artık imkansız. Elimizin altında büyük bir güç var: İnternet. Bu gücü kullanın. Etrafınız dört duvar ile çevrili diye zihninizi de dört duvar arasına sıkıştırmak zorunda değilsiniz. 

Bir dahaki yazıma kadar sosyal mesafenizi koruyun ve kendinize iyi bakın :)