Yeni Şeyler Öğrenin

Dilek Türkoğlu

Psikiyatrist Dr.

Diğer Yazıları

Beynimiz sürekli, gece gündüz, biz farkında olsak da olmasak da çalışır. Beynimiz büyüklüğüne göre en çok enerji tüketen organdır.

Yeni bir şey öğrenirken her aşamasını fark ederiz. Başlangıçta çok zor gelir. İlk okuma yazmayı öğrendiğiniz zamanları hatırlarsanız, teker teker harfler, harf ve ses bağlantısı, onların birbirleriyle birleştirilmesi bize çok zor gelmişti. Ancak bir süre öğrendikten sonra tamamen otomatik hale geldi. Yazı yazarken nasıl yazacağımızı değil, ne yazacağımızı düşünmek yeterli hale geldi, yani otomatikleşti.

Başlangıçta çok zor gelen şeyler, zaman içinde nasıl oluyor da otomatik hale geliyor?

Yeni bir şey öğrenirken beynimizin başka bir bölümü çalışır. Yeterince çok tekrar edersek, beynimizin başka bir bölümüne aktarılır ve otomatikleşir. Böylece başka şeyleri düşünebilmemiz için yer açılmış olur. Ayrıca bu şekilde çok daha az enerji tüketilmesi sağlanmış olur. Bir kez otomatik kısma atılanlar, yeniden değerlendirmemiz gerekmediği sürece hep aynı şekilde yapılır ve doğruluğu sorgulanmaz.

Doğada enerji korunması çok kıymetlidir. İnsanların ilk var olduğu zamanlarda buzdolabı yoktu. Hatta ateş bile yoktu. O yüzden, çok fazla enerji tüketilirse alınan enerjiye göre harcanan enerji daha fazla olacak ve sağ kalabilme ihtimalini azalacaktı. Hem olabildiğince hızlı bir şekilde yeni bir şeye dikkati verebilir hale gelmek, hem de en az enerji ile en fazla şeyi yapabilmeyi sağlamak önemliydi. Yürürken konuşabilir olmak aynı zamanda dışarıyı gözleyebilmek, bir anda birden fazla işi yapabilmek kendini koruyabilmeyi sağlamak açısından önemliydi.

Zihnimiz, en az enerji harcayacak şekilde olmayı tercih eder. Otomatikleşmiş olanlar kolaydır. O yüzden kolay olana doğru yöneliriz. Örneğin oturup pasif olarak televizyon izlemek, yeni bir beceri edinmeye göre çok daha kolaydır ve kendiliğinden yapılan haline geliverir. Akşamı nasıl geçireceğimizi düşünmeyiz bile. Oysa otomatik olanları yapmak ya da pasif olarak kalmak, hem zihnimizin esnekliğini, hem de gerekli olduğu zaman çözüm üretebilme, farklı olasılıkları düşünebilme becerilerimizi köreltir. Bir kez kaşe yaptırmışız da her yere o kaşeyi basarak idare ediyormuşuz gibi yaşamayı sağlar.

Yaşınız kaç olursa olsun, yeni şeyler öğrenmeye, yeni beceriler edinmeye devam edin. Daha önce hiç yapmadığınız hobilere yer açın. Resim karalayın, müziğe yer açın. Çamurdan şekiller yaratın, ıslık çalmayı öğrenin. Yaşamınıza yenilikler katın. Çünkü zihnimiz işledikçe kıvraklaşır. Yaşam güzelleşir.

Yeniliklerle kendimizi gençleştirdiğimiz bir hayat dileğimle…

Illustration /Lorenzo Petrantoni

24-01-2018