Olumsuzu Büyütme, Olumluyu Küçültme

Dilek Türkoğlu
Psikiyatrist Dr.
Yazar Hakkında
İlk, orta ve lise eğitimimi Ankara Dikmen Lisesi"nde tamamladım. 1992 yılında Hacettepe Ü. Tıp Fakültesinden mezun oldum. Aynı yıl yapılan TUS sınavları ile çocukluğumdan beri istediğim psikiyatri ihtisası yapmaya hak kazandım. 1997 yılında Çukurova Üniversitesi Psikiyatri A. B. D da uzmanlığımı tamamlayarak Hacettepe Ü. Sağlık ve Rehberlik Merkezi"nde göreve başladım. 2001 yılında Hacettepe Üniversitesi"deki görevimden ayrılarak ODTÜ Sağlık ve Rehberlik Merkezi"ne başladım. 2009 yılında hekimler için tam gün yasasının gündeme gelmesi nedeni ile devlet memurluğumdan istifa ettim. O zamandan beri kendi muayenehanemde çalışmaktayım.
2004 yılında kurulan Ankara Tıbbi Hipnoz Derneği"nin (ATHD) kurucu üyelerindenim. ATHD, 2000"li yıllarda Türkiye"de hipnoz hakkında bir şey bilinmediği ve bu yüzden çaresiz insanların tıp dışındaki insanlar tarafından hipnoz adı ile suistimal edildiğini gözlediğimiz için, etik çalışan ve hipnoz hakkında doğru bilgileri topluma yayan bir dernek olması amacı kurulmuş bir dernektir. Şu anda derneğimizin başkan yardımcılığı görevini gururla üstlenmekteyim.
2010-2020 yılları arasında Milliyet gazetesi Ankara ekinde haftada bir olmak üzere köşe yazıları yazdım.
Medya Çuvalı"nın ilk oluşmaya başladığı yıllardan beri, Medya Çuvalı ailesinin bir parçası olmanın mutluluğu ile yazılarıma Medya Çuvalı" ndan devam etmekteyim.
Evliyim, bir oğlum var.
0542 725 88 08
drdilekturkoglu@gmail.com
Diğer Yazıları
- Öğretmenler Günü
- ''Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu'' kitabı
- Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
- Dikkat Eksikliği – Hiperaktivite Bozukluğu
- Deprem
- Mükemmel Olsun Derken
- Hayır Dediğimde Suçlu Hissediyorum
- Boşanma ve Çocuk
- Mikrobiyota
- Teselli Mi? Kaş Yapayım Derken Göz Çıkarma Mı?
- Sanal Dünya
- İstek ve Bedel Dengesi
- İstemek
- Mizah
- Tüp Bebek Tedavisi
- Çocuk Oyunları
- 10 Kasım
- Adalet; İhtiyaç Mı?
- Zincirleniş ve Anahtar Analizler
- Rasyonalizasyon (Ussallaştırma)
- Karşıt Tepki Kurma
- Yer Değiştirme
- Bastırma
- İnkar
- Yansıtma
- Terapi Mi? Suistimal Mi?
- Yaşlılık ve Beynimiz
- Beynimiz ve Farklılıklarımız
- Koruyucu Sağlık Hizmetleri
- 30 Ağustos Zafer Bayramı
- Emek mi? Piyango mu?
- Psikiyatrik Hastalıklar Güçsüzlük Müdür?
- Konserimize Davetlisiniz
- Zorbalık
- Konuşmada Ana Fikir
- Anne Olmaya Hazırlık
- Beğenilmiyorum, çirkin miyim?
- Konfüzyon Tekniği
- Evlilikte İletişim (Devam)
- Çocuk İstismarları
- Evlilikte İletişim
- Dünya Kadınlar Günü
- Kitap Okumak
- Korku
- İçgörü
- Hoş geldin 2019
- İnternet Doktorculuğu
- Anın Farkına Varabilmek
- Öğretmenler
- Toplumda Kadının Yeri
- Hasta Yakınları (2)
- Hasta Yakınları (1)
- Hoşgörü
- Aidiyet İhtiyacı
- Hekime Şiddet
- İyi Mi ? En İyi Mi?
- Üniversite Sınavları
- Zor Zamanlarda…
- Beden Dismorfik Bozukluk
- Anne ve Çocuk
- 19 Mayıs ve Gençlik
- Yalan Söylemek
- Kadınlar Sahnede!
- İçine Doğma
- Teknoloji ve Arkadaşlık
- Sen benim kim olduğumu biliyor musun?
- Çocuklar
- Hastalık mı?
- Batıl İnançlar
- Yeni Şeyler Öğrenin
- Belirsizlik
- Yeni Yıl Dilekleri
- Yeni Yıla Girerken
- Sahip Olma Çılgınlığı
- Kadınlar ve Seçme Hakları
- Mitomani
- Yaşasın Cumhuriyet
- Öğrenilmiş Çaresizlik
- Sık Tesadüfler
- YÜRÜYÜN!
- Yaz ve İlaçlar
- Sıcak Havalar
- Müfredat Dışı Sorular
- Bütün Ümidim Gençliktedir!
- Üniversite Sınavı
- ANNE
- Sorular Sorun
- Nasıl Sorusu
- Şaşkınlık ve Hipnoz
- Seçimler
- Bahar ve Psikiyatrik Hastalıklar
- Orada Duruverseydi Zaman
- LYS’ ye Doğru
- Birinci Basamak
- Hep Mağdurlar
- Miras Ne Olmalı?
- İyi Dilekler (Devam)
- İyi Dilekler
- Yeni Yıl
- İyi Şeyler Olsun!
- Bir Veli Olarak
- “Ben De Varım”
- On Kasım
- Cumhuriyet Bayramımız Kutlu Olsun
- Travmadan Sonra
- Niye Daha Kaygılıyım?
- İç Huzuru
- 30 Ağustos Zafer Bayramı: Büyük Taarruz
- Kaygı Bozuklukları
- Krizden Sonra
- Çok Üzgünüm
- Balonlar II
- Buruk Bayram
- Balonlar
- Sınırlar
- Rekabet
- Ebeveynler ve Rekabet
- Şizofreni ve Tiyatro II
- Şizofreni ve Tiyatro
- Geç Kalma Alışkanlığı
- Çocuk İstismarı - 2
- Çocuk İstismarı - 1
- Pedofili ve Çocuk İstismarı
- Yine Patlama, Yine Yas!
- Erteleme Alışkanlığı II
- Erteleme Alışkanlığı I
- Üzgünüz
- Duyarsızlaşma
- Uykusuzluk
- Uyku Kovaladıkça Kaçar
- Doğuştan Şanssızlar
- Tıpta Çaresizlik
- Aile Terapileri
- İnternet Bilgileri
- Toplum Psikolojisi
- Mevsimsel Depresyon
- Hipnoz mu Hipnoterapi mi?
- Hangi Psikoterapi?
- Psikoterapi – 2
- Psikoterapi – 1
- Psikoterapi Hangi Durumlarda İşe Yarar?
- Psikoterapi mi? İlaç Tedavisi mi?
- Acı Kaybımız
- Duvardaki İlk Leke
- Şiddet- 4
- Şiddet-3
- Şiddet-2
- Şiddet-1
- Evlilik İçinde Şiddet
- Boşanma -3
- Ben Öyle Yapmazdım
- Boşanma ve Çocuk
- Boşanma-2
- Boşanma
- Tohum Ekmek
- Kişiselleştirme
- Karne Hediyeleri
- Ya Hep Ya Hiç
- Toplum Hipnozu-3
- Toplum Hipnozu-2
- Toplum Hipnozu-1
- Hoş Geldin Yeni Yıl
- Olumsuzu Büyütme, Olumluyu Küçültme
Sık yaptığımız düşünme hatalarından biri de “olumsuzu büyütme, olumluyu küçültme”dir.
Bardağın boş yarısını görme, bu konuda verilebilecek örneklerden biridir.
Kişi her alanda bu düşünce hatasını yapmıyor olabilir. Her insan duyarlı olduğu alana göre bunu yapıyor ya da fazla yapıyor olabilir.
Örneğin, iş ile ilgili konularda bu tarzdaki düşünme hatalarını daha çok yapıyorken, ev işleri ile ilgili alanlarda yapmıyor olabilir. Hangi alanda daha fazla olduğu tamamen kişinin o konuya atfettiği önemle bağlantılıdır.
Bu düşünme hatası ne kadar yaygın ve ne kadar şiddetli ise depresyona ve kaygıya eğilim o kadar yüksek olur.
Hepimizin binlerce farklı özelliğimiz var ki tek yumurta ikizleri bile birbirleriyle aynı değildir. Hepimiz bazı alanlarda daha güçlü oluruz. Bazı alanlarda ise istediğimiz kadar iyi olmayabiliriz.
Olumluyu küçümseme, olumsuzu büyütme hatasını yapanlar, kendi iyi yaptıkları ya da iyi oldukları alanları değersizleştirip önemsemezken; yapamadıkları şeyleri asıl önemli olanlar gibi tanımlarlar. Dolayısıyla kendisini olması gerekenin altında bir performansta hissederler.
Örneğin, fen derslerinde çok iyi olmasına karşın, sosyal derslerde zorlanan biri, fen derslerini herkesin yapabileceğini ya da sınavlarda şansının yaver gittiğini ama önemli olanın sosyal dersler olduğunu düşünebilmektedir.
Ya da yüzü çok güzel olduğu halde boyunu kısa bulan biri, kendisini herkesle boy açısından karşılaştırmakta yüzünün güzel olmasını ise önemsememektedir. Hatta bazen çok daha ayrıntılı özelliklere takılıp kalabilmektedir.
Kişi ne kadar ayrıntıda takılıp kalırsa o kadar bütünden uzaklaşılmaktadır.
Bu düşünce hatası, başlangıçta her açıdan iyi hatta mükemmel olma çabası ile ortaya çıkar; ama zaman içinde mükemmele ulaştırmak bir yana pozitif olan özellikler de küçümsendiği için ve kişi kendini o alanda da güçlendiremediği için yapabileceklerinin de altında kalmaktadır.
Bu durum ebeveynler olarak, çocuklarımızla olan ilişkimizde sık yaptığımız hatalardan biridir. Çocuklarımızı geliştirmek amacıyla daha güçsüz olan yanlarını fark edip onları vurgularız.
Ancak bir süre sonra olumlu olan taraflarına hiç dikkatimizi vermeyip sadece olumsuz olan taraflarına odaklandığımız için çocuk kendisini bir bütün olarak algılamak yerine olumlu yönlerini ihmal ederek daha çok olumsuz taraflarını algılamaya başlar.
Hatta olumlu bulduklarımız o kadar görünmez olur ki, varlığını ancak o konuda olumsuz bir şey olursa fark eder hale geliriz. Böyle olunca da kendimizi tam bir başarısızlık abidesi olarak hissederiz. Daha da ilginç olan, güçlü ve güçsüz yönlerimizin yer değiştirse bile, yine güçsüz olan yön önemli hale gelir.
Kendimiz ve çocuklarımız ile ilişkimizde güçlü yanlarımız üzerinde daha fazla durarak ama güçsüz yanlarımızı da fark ederek hayatı yönlendirmekte fayda vardır.
Öncelikle her güçsüz yanımızın mutlaka geliştirilmesi gerekmeyebilir.
Bu yönün geliştirilmesi için gerekli olan enerji ve emeğin karşılığındaki kazanç gerçekten yüksekse geliştirmek için uğraşmak anlamlıdır. Aksi halde çok emek verip çok fazla şeyi güçlendirmeye çalışırken tükenir hiçbirisini güçlendiremeyebiliriz ve kendimizi daha da beceriksiz hissedebiliriz.
Bu düşünme hatasını düzeltirken, öncelikle pozitif özelliklerinizi sürekli kendinize hatırlatın.
Uzun zaman boyunca değersizleştirdiğiniz için hemen değerli hale gelmesini beklemeyin. O yüzden başlangıçta olumlu yönleriniz anlamsız gelecektir. Sürekli tekrar ettikçe biraz da olsa anlam kazanacaktır.
Olumlu taraflarımızı fark ettikçe olumsuz tarafları büyüteçle görmemiz azalacak, bir kısmıyla barış imzaladığımızda diğer kısmını güçlendirmek için gücümüz kalacaktır.
Bardağın, ne boş tarafını ne de dolu tarafını büyütmeden gerçekçi olarak görebilmemiz dileğiyle…