Hormonsuz Yiyemediklerimiz! Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.

Konuk Düşünürler
Konuklardan Diğer Yazılar
- MUNİS ÖZER HAKKINDA
- AHMET KÜÇÜKYURT HAKKINDA
- SELMA ÇALIŞKAN HAKKINDA
- DİDEM HORZUM HAKKINDA
- CEREN İLHAN HAKKINDA
- SALİHA KARAKÖSE HAKKINDA
- MERYEM KALYONCU HAKKINDA
- FERİHA ZENGİN HAKKINDA
- GİZEM AKSU HAKKINDA
- ECENUR ALPER HAKKINDA
- GİZEM AYNACI HAKKINDA
- MERVE DERİN HAKKINDA
- ÖYKÜ SU SEZEN HAKKINDA
- Transendental Felsefe 'Ahmet Küçükyurt'
- Mezhep Nedir? Nasıl Anlaşılmalıdır? 'Saniye Ertürk'
- Osmanlı'da Oryantalist Tavır
- Nietszhe'nin Arayışı 'Ahmet Küçükyurt'
- İnsan İnsanın Kurdudur 'Ahmet Küçükyurt'
- Düşünüyorum O Halde Varım 'Ahmet Küçükyurt'
- İnsan Felsefesi 'Ahmet Küçükyurt'
- Kültürler Sonucu Değişen Biz 'Ahmet Küçükyurt'
- Biz de bir zamanlar avcı-toplayıcıydık 'Ahmet Küçükyurt'
- Sıradışı Bir Düşünür: Sinoplu Diyojen 'Ahmet Küçükyurt'
- Dinin Kurumsal Analizi Ve İşlevi 'Saniye Ertürk'
- Dini Temelde Toplumsal İlişki 'Saniye Ertürk'
- Belleğin Oyunları 'Gizem Aynacı'
- Eski Ankara’ya Yolculuk: Ulus 'Ecenur Alper'
- Mimarlık Tarihinde Kadının Yeri
- Queer’i Anlamak 'Didem Horzum'
- Televanjelizm Üzerine Analiz 'Saniye Ertürk'
- Çiçekçilik: Her Şey Göründüğü Kadar Renkli Mi? 'Ecenur Alper'
- Yerel Kültürü Korumada Bir Adım: Cittaslow-Yavaş Şehirler
- Gün'ün Sosyal Anlamı 'Saliha Karaköse'
- Mimarlık Sanat Mıdır?
- Bencilliğin Nirvanası 'Gizem Aynacı'
- Kadının Adı 'Merve Derin'
- Mesleklere Cinsiyet Penceresinden Bir Bakış: Lületaşı İşlemeciliği Örneği 'Ecenur Alper'
- Kimi Rol Yapar, Kimi Oyunculuk 'Saliha Karaköse'
- Neden Çok Eşlisin?
- Psikolojik İşkence: Gastlighting 'Feriha Zengin'
- Toplumsal Etkileşimin Ürünü Olarak: Benlik ve Damgalama 'Didem Horzum'
- İntihar Düşüncesi 'Gizem Aynacı'
- Kadınların Sayısız Dezavantajlı Konumundan Sadece Biri; İş Gücü 'Saliha Karaköse'
- Kaybolmaya Yüz Tutmuş Bir Meslek: Lületaşı İşlemeciliği 'Ecenur Alper'
- Sevdiğin işi yapmak mı, yaptığın işi sevmek mi? 'Feriha Zengin'
- Doğum Günleri 'Ceren İlhan'
- Kötü İnsan Kimdir? 'Ceren İlhan'
- Özlemek 'Ceren İlhan'
- Kendini Gerçekleştirme Adımı 'Feriha Zengin'
- Genel Motivasyon Etkisi: Stres 'Selma Çalışkan'
- Evlilik Sürecinde Erkeğin Çöküşü 'Saliha Karaköse'
- Tahminsel Yorumların Psikolojik Gerçeği: FORER ETKİSİ 'Gizem Aksu'
- Toplumsal ve Ruhbilimsel Açıdan ‘‘Özgür’’ Birey 'Didem Horzum'
- “Lütfen Uçurun Beni” 'Ceren İlhan'
- Büyülü Alaskam 'Songül Carus'
- Bilgi- İktidar ve The Name of the Rose 'Meryem Kalyoncu'
- Bireysel Muhalefet Alanının Daralması 'Eda Temiz'
- Basit Düşünmek 'Ceren İlhan'
- Yalnızlık 'Ceren İlhan'
- Güvenli Alan 'Ceren İlhan'
- 2019 Beslenme Trendleri 'Diyetisyen Selin Söz yazdı'
- Türkiye’nin Duygusu: Duygu Asena 'Büşra Tavukçu Uyar'
- Bir İletişim Biçimi Olarak İletişimsizlik 'Hediye Sarılkan'
- Affetmek Zamanı 'Ceren İlhan'
- İyi Ama Kimim Ben? 'Selma Çalışkan'
- Amadeus Mozart Film İncelemesi 'Feriha Zengin'
- Kent İnsanı Üzerinde Otomobilin Tahakkümü 'Didem Horzum'
- Sanatta Postmodernite 'Saliha Karaköse'
- MUHTEŞEM GATSBY: Edebi Eserler Dünyasında Sağlıksız Aşk 'Ceren İlhan'
- En Büyük Şaban ve City Lights Mizahı 'Meryem Kalyoncu'
- Neden Sürdürülebilir Beslenme? 'Diyetisyen Selin Söz yazdı'
- Ekmek ve Güller Filminin Sosyolojik Analizi 'Büşra Tavukçu Uyar'
- Toplumsal Reçeteler 'Eda Temiz'
- Havva’nın Üç Kızı-Elif Şafak 'Büşra Karadeniz'
- Acı Aşk 'Ceren İlhan'
- “Makbul Anneliğin” Sosyal Medyadaki Görünümü 'Didem Horzum'
- Medya ve Kültürleme 'Selma Çalışkan'
- Gözetleyen ve Gözetlenen Olmak 'Büşra Tavukçu Uyar'
- Anı Koleksiyonculuğu 'Cansu Karayünlü'
- Işığın İllüzyonu 'Cansu Karayünlü'
- Gerçeğin Sanata Etkisi 'Cansu Karayünlü'
- Macera Dolu Amerika 'Songül Carus'
- Gönül Bağımız Teknoloji İle Karıştı 'Gizem Öztürk '
- Berlin’de Vegan Bir Kafede Gıdayla Konuşmalar 'Asutay Meriç Yazdı'
- Emily Bronte’nin Uğultulu Tepeleri 'Gülten Kılınçkaya'
- Kimliklerin Oluşumu ve Kurgulanması 'Eda Temiz'
- Değişen Sergi Alanları 'Ezgi Şendal'
- Mutlak Etiketleme 'Eda Temiz'
- Sanatta Rotayı Belirleyen Başkentler 'Ezgi Şendal'
- 'Kolaj' Buse Altan Yasanlar
- İkigai’mizi Keşfedelim! Büşra Karadeniz yazdı
- Hayatınızın Anlamını Buldunuz Mu? Büşra Karadeniz yazdı
- 'Birinci Sınıf Serüveni ve Aileler' Çocuk Gel.ve Eğt.Uzm Melisa Varol Dugan
- 'Tesla ve Edison' Yaprak Hüsnüoğlu
- Şartlanma
- 'Source Code: Zamanı Hack'lemek' Gamze Çakan
- Kahvemizi Nasıl Tüketmeliyiz? Dyt. Berna Eryılmaz
- Diyet Programları Nasıl Olmalı? Dyt. Berna Eryılmaz
- 'Diyetlerin Popüler Besini: Yulaf Ezmesi' Dyt. Berna Eryılmaz
- 'Diyet Hataları' Dyt. Berna Eryılmaz
- Zeytinyağından Gelen Sağlık... Dyt. Berna Eryılmaz
- Bağımsız Sinema Nedir? Gamze Çakan
- 'Altı Kova, Kazma ve Kürekten Günümüze Yangın Güvenliği' İnş. Yük. Müh. Munis Özer
- İklim Değişikliği.. Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- Organik Yumurta Ne Değildir? Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Organik Arıcılık' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- Hangisi Meyve Suyu? Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Toprak 'Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Süte Su Karıştırmayan Sütçü' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Budamanın Estetiği' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- Zeytin Hasadına Dair... Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Antibiyotikler!' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- Gıdaların “E” Hali.. Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- Sonsuz Bir Hayat... Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'GDO’lu Tarım Ürünleri' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- Hormonsuz Yiyemediklerimiz! Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Tükettiğimiz Gıdalar' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Enerjinin ve Güzelliğin İksiri' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
- 'Başlarken' Kamil Karataş - Ziraat Yük. Müh.
A+
A-
Bir önceki yazımızda tarımda kullanılan pestisitlerin bilinçsiz, gereksiz ve yüksek dozda kullanımı sonucu gıdalarda ilaç kalıntılarının oluşabildiğinden ve sadece kullanıldığı gıda yoluyla da değil hava, su ya da toprak yoluyla da insana ve diğer canlılara olumsuz etkiler oluşturabileceğinden bahsetmiştik.
Tarımsal ürünlerin yetiştiriciliğinde hastalıklara karşı koruma, daha fazla ve kaliteli ürün elde etme gibi amaçlarla kullanılan girdilerden birisi de hormonlardır. Bitkilerde kullanılan hormonlar “Bitki Gelişim Düzenleyiciler” olarak tanımlanmakta ve tohumların erken çimlenmesinden, fidelerin, çileklerin erken ve daha güçlü köklendirilmesine, sebzelerde – meyvelerde çiçeklenme, meyve tutumu veya seyreltmesi, meyve iriliğinin sağlanması,meyve olgunlaşması, erkencilik sağlanmasına kadar pek çok amaçla kullanılmaktadır. Özellikle örtüaltı sebzeciliğinde bitkilerin düşük sıcaklıklar neticesinde meyve bağlayamamaları, döllenmenin sağlanamaması nedeniyle hormon uygulamalarına sıklıkla başvurulmaktadır. Hormonlar, doğal olarak bitkilerde oluşan büyüme ile buna bağlı diğer fizyolojik hareketleri kontrol eden, çok az miktarlarda bile etkilerini gösterebilen organik maddeler olarak tanımlanmaktadırlar. Bitki bünyesinde üretilen bu hormonların benzerleri günümüzde sentetik olarak da üretilebilmektedir. 1960’lardan beri hormon kullanılıyor... Hormonların kullanımı Türkiye’de ilk defa 1960’lı yıllarda başlamıştır. Bu hormon çekirdeksiz üzümde meyve ve salkım büyüklüğünün artırılmasını sağlayan Giberallic Acid (GA3) tir.Yine bu hormon kirazlarda, elma ve armutta daha iri gösterişli meyve elde etmek amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Domates ve patlıcanda döllenme olmaksızın meyve tutumu amacıyla, muz, limon gibi meyvelerin sarartılmasında, yabancı ot mücadelesinde çok farklı hormanlor kullanılmaktadır. Kullanılan bu hormonlardan kimilerinin insan sağlığı açısından olumsuz etkilere sahip olduğu çeşitli araştırmalarca ortaya konulmuştur. Bu hormonlardan biri olan 2,4-D’nin davranış ve şekilde,genetik yapıda ve sinir sisteminde oluşturduğu bozukluklar konusunda araştırma sonuçları söz konusudur. Çilekte ve hıyarda hormon kullanılmaz.. Bitkilerde uygulanan hormonlar konusundaki en büyük yanılgımız ise her iri ve çeşitli şekil bozukluğu bulunabilen meyveyi, değişik renkli meyveyi hormonlu olarak nitelemek oluşturuyor. Çoğu kez meyvelerde gördüğümüz irilik, ya da şekil farklılıkları çeşit özelliklerinden kaynaklanabilmektedir. Aynı şekilde ekolojik faktörlerde gece gündüz sıcaklık farkları, stres faktörleri, döllenme yetersizlikleri meyvenin şeklinde farklılıklar oluşturabilmektedir. Örneğin bilinenin aksine çilek ve hıyarda hormon kullanımına ihtiyaç yoktur. Çilek meyvesi üzerinde taşıdığı çok sayıda tohum sayesinde zaten hormona ihtiyacı duymaz. İrilik, yamukluk vb. şekildeki farkılılıkların çoğu çeşit özelliklerinden ileri gelmektedir. Kış döneminde tüketilen sebzelere dikkat ! Bitkilerde uygulanan hormonlar söz konusu olduğunda da yine bu ürünlerin zarar yapıcı etkileri bilinçsiz, gereksiz bir şekilde yüksek dozda kullanılmalarıyla ortaya çıkar. Tüketilen sebzelerde çoğu yanlış hormon uygulamaları kış döneminde serada döllenme ihtiyacının karşılanması ya da döllenme olmaksızın meyve oluşturmak amacıyla kullanılması sırasında oluşmaktadır. Tüketicilerin bu yöndeki tepkisi nedeniyledir ki son yıllarda domatesler üzerinde arı resimleri bulunan etiketlerle satılıyor. Üreticiler hormon kullanmadıklarını, döllenmenin arılarla sağlandığını göstermek amacıyla bu yolu kullanmaktadırlar. Ürünleri mevsiminde tüketmekse yapılabiliyorsa yine en doğru seçeneklerden birisidir. Sadece şekil bozukluklarının iri meyvenin hormon anlamına gelmeyeceğini söylemiş olmakla birlikte domatesin çekirdeksiz ve içi çok sulu ve boş olması durumu, patlıcanın içininin süngerimsi, bozuk şekilli ve çekirdeksiz oluşu biberin aşırı büyük ve etli çekirdeksiz oluşu, kabağınşekilsiz ve çekirdeksiz oluşu bize bu ürünlerde hormon kullanıldığının bir göstergesi olacaktır. Hayvansal ürünlerdeki hormon kalıntısı çok daha tehlikeli... İnsan sağlığı açısından bitkilerde uygulanan hormonlardan daha da tehlikeli olan ve insan sağlığına doğrudan etki eden bir diğer hormon uygulaması ise, hormonların hayvansal üretimde kullanılmasıdır. Hayvansal üretimde hormonlar, tedavi amaçlı uygulamalarda kullanılabildiği gibi, hayvanların üreme sistemlerinin istenildiği yönde değiştirilmesi, kilo ve büyüme artışının sağlanması vb. amaçlarla kullanılabilmektedir. 1930 yıllardan beri dışardan hayvanlara verilen hormonların büyüme hızını artırdığı bilinmektedir. Örneğin 1950’li yıllarda Avrupa’da kullanılan sentetik bir östrojen hormonunun hayvanlarda büyüme hızını artırma amaçlı kullanılmış ancak daha sonra kanserojen bir etki gösterdiğinin anlaşılması üzerine sığır ve tavuklarda kullanımı yasaklanmıştır. Yapılan hatalı hormon uygulamalarının başında aşırı dozda ve hayvan vücudunun yanlış bölgesine uygulanması gelmektedir. Bunun sonucu ise hayvan et, süt ve yumurtalarında yüksek kalıntı riskidir. Kalıntı riskinin insan sağlığı üzerinde ise çok çeşitli etkileri mevcuttur. Örneğin östrojen hormonu uygulamasıyla, çocuklarda hiç bulunmamasıve ergin bireylerde doğal seviyelerde bulunması gereken bu hormonlar, hormonlu etin, sütün, yumurtanın tüketilmesiyle yüksek çıkabilmektedir. Vücutta önemli etkilere sahip cinsiyet hormonlarının bu yolla alınması çocuklarda erken erginliğe girme başta olmak üzere pek çok olumsuz etkiye yol açtığı araştırmalarla ortaya konulmuştur. Sakatat sevenler dikkat ! Hayvanlara uygulanan hormonlar en az kas ve yağ dokularında birikirken en çok karaciğer ve böbrekte birikmektedir. Bu nedenle karaciğer, böbrek gibi sakatat grubu besinleri alırken kaynağı çok daha fazla önem kazanmaktadır. Bu tür hormonlar uzun süre hayvan vücudunda etkisini sürdürmektedir. Örneğin zeranolde isimli hormon uygulamanın ardından kalıntı miktarının izin verilebilir düzeye inmesi için kuzularda 40 günlük, büyükbaşlarda 65 günlük bir sürenin geçmesi gereklidir. Bu sürenin uzunluğu bu hayvanlardan elde edilen ürünlerde kalıntı riskinin de yüksek çıkması anlamına gelmektedir. Bu riskler nedeniyle ülkemizde hayvanlarda hormon uygulamasının denetime alınması amacıyla 2003 yılında bir tebliğ yayınlanmış ve ciddi kısıtlamalar getirilmiştir. Pek çok hormon grubunun kilo veya büyüme artışını sağlamak amacıyla kullanımı yasaklanmış, tespiti halinde cezai yaptırımlar getirilmiştir. Ancak çok çeşitli amaçlarla hayvan işletmelerinde hormon kullanımının halen sürdürüldüğüne de şahit olmaktayız. Daha sıkı kontrol, satışların sınırlandırlması, takibi vb. yöntemlerle hormon kullanımının denetim altına alınması günümüzde tüketiciler açısından riskleri azaltmanın tek yoludur. Ziraat Yük. Mühendisi Kamil Karataş
03-03-2014