Hayatımızda var olan olay ve olgulara bakalım… Gün gelir kendimizi dünyanın en şanslı insanı olarak, gün gelir kendimizi dünyanın en şanssız ve umutsuz insanı olarak nitelendiririz. Ve bu anlarda insanı motive ettiğine inandırılan ‘’ senden daha kötü durumda olanlar var’’ cümleleri kurulur. Zaten gözümüzü şöyle bir çevirdiğimizde umutsuz, mutsuz insanlar görmek hiçte zor değil içinde yaşadığımız dünya da. Bu sebepten bahsi geçen cümleyi sadece kendi durumumuza şükretmek olarak algılanmamalı. Evet bu durumlarda göz önünde bulundurulmalı elbette hayat sadece bizim yaşadıklarımızdan ibaret değil.

Başka hayatları, yaşamları, düşünceleri, bakış açılarını görmeli ve ufkumuzu bu anlamda açmalıyız. Kitaplar bu noktada bize sunulmuş en büyük zenginliklerden. Yaşanmış veya kurgulanmış olsun, hayatımıza küçük bir iğne ucu kadar bile dokunmuş olsun benliğimize kattığı haz ve kazanç paha biçilemez.

‘’Bu yönden hiç bakmamıştım’’ dedirten kitaplar fark etmeden bizi kendi yaşamımızdan alıp belki de reel de hiç karşılaşamayacağımız hayatlara, karakterlere götürüyor. İşte buna verebileceğim en güzel örneklerden biri Viktor Emil Frankl’in ‘İnsanın Anlam Arayışı’ kitabı. 20. Yüzyılın önde gelen psikiyatrlarından olan Frankl, bu kitabında 2. Dünya Savaşın da bir toplama kampındaki deneyimlerini aktarırken kurucusu olduğu Logoterapi’nin ilkelerinden bahsediyor.

Toplama kamplarında dair zihnimdeki görsel arşivim, sadece izlediğim film ve belgesellere dayalıydı ta ki İnsanın Anlam Arayışı’nı okuyana dek. Tasvirler eşliğinde bir toplama kampında yaşananları, o anlara tanıklık eden birisinin kaleminden okumak oldukça heyecan vericiydi hele birde bu bir psikiyatr ise. Böylesine zor ve insan psikolojisinin diplere vurabileceği bir ortamda yazacağı kitabın harflerini oluşturmaya çalışmak güçlü bir psikolojinin kanıtı olduğunu düşünüyorum.

Kampta önceki hayatında toplumda saygınlığı olan meslek grupların insanların ruhsal çöküşü,  bu çöküşten çıkmanın yolları aslına bakarsanız günlük hayatımızda çokça karşılaştığımız şeyler. Kuşkusuz ki kıyaslanamaz dereceler bir toplama kampı ile günlük yaşamımızda ki çöküşler fakat çıkılan yol ve varılan yol aynı… Yaşama sevinci.

İnsan düşündükleriyle ve duygularıyla var. Bu iki öğe insanın hayat görüşünü, çerçevesini hatta karakterini belirlediği unsurlar bana göre. Nasıl bakarsak öyle görüyoruz, neye şartlanıyorsak fark etmeden bile olsak onu yaşıyoruz.

Kitapta, bir mahkûmun rüyasında hayatındaki savaşın ne zaman biteceğine dair bir sesin ona 30 Mart tarihini işaret ettiğini anlatıyor. Ve o tarihe yakın zamanlarda savaşın biteceğine yönelik bir seyir olmamasına rağmen mahkûmun son güne kadar umut dolu oluşu ve yaşadığı hayal kırıklığı ile o tarihte hayata veda edişini umudunun cevap bulamamasına bağlıyor. Ölümünün somut nedeni tifüs gibi görünse de, bunu tetikleyen en önemli nedenin hayal kırıklığı olduğunu savunuyor. Kitapta çokça katıldığım savunmalardan biride bu. Yani psikoloji ile bağışık sistemi arasında ki bağ azımsanamayacak kadar güçlü.

Kitapta bu örneğe benzer birçok yaşanmışlıktan çıkarılan analizler mevcut. Yazar bu analizleri kurucusu olduğu Logoterapi çerçevesinde değerlendiriyor.

Psikoloji ve felsefenin bir yaklaşımı olan Logoterapi; anlam kazandırma yolu ile tedaviyi amaçlayan bir yaklaşım.

Frankl’in araştırma ve analizlerine göre insan en tehlikeli, mutsuz ve zor zamanlarında bile hayatı için anlam bulursa yaşamaktan keyif alır. Anlam, özgürce verdiğimiz bir kararla, acıya gösterdiğimiz dirençle, aldığımız bir sorumlulukla veya oluşturduğumuz bir eserle hayat bulabilir. Yazar kitapta buna bağlı olarak  Nietzsche’den alıntı bir söz paylaşıyor; ‘’Yaşamak için bir nedeni olan kişi hemen her nasıl’a katlanabilir.’’

Bizler farkında olmasak ta anlam arayışı hemen her zaman bizimledir. Ve bu arayış ve buluş hepimiz için farklılık gösterir. Hayata dair güzel anlamlar bulmak dileğiyle…

Fotoğraf Kaynakları: 

 1) https://www.google.com.tr/search?biw=1366&bih=672&tbm=isch&sa=1&ei=hKCWWpHYGMr2gQbEhIDQBg&q=uzaklara+bakan+insan&oq=uzaklara+bakan+&gs_l=psy-ab.1.9.0i67k1l2j0l8.76513.76513.0.79859.1.1.0.0.0.0.193.193.0j1.1.0....0...1c.1.64.psy-ab..0.1.191....0.noRL0etB0lU#imgrc=GkoK68687GIzfM:

2)  https://www.google.com.tr/search?q=hayattaki+duygular&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjoIbn0cjZAhXvhaYKHQPhB78Q_AUICigB&biw=1366&bih=623#imgdii=drJUaQ4naXFEjM:&imgrc=kD62ifJmew-u3M: