Belirsizlik

Dilek Türkoğlu

Psikiyatrist Dr.

Diğer Yazıları

İnsan beyninde önalın lobu (prefrontal korteks) denen bir kısım bulunmaktadır. Sosyal açıdan en gelişmiş işlevler bu kısım tarafından yönetilir. Yapılan davranışların sonuçlarını tahmin edebilme, yaşanma ihtimali olan olasılıkları belirleyebilme, yaşanırsa neler hissedeceğini öngörebilme, uzak zamanlar için eylem planları yapabilme, içinden gelen eylemlerin sonuçlarını düşünüp ona göre davranışları ayarlayabilme, uygun olmayan davranışları durdurabilme, empati yapabilme gibi hayvanların yapamayacağı pek çok şeyi yapan bölgedir. Bir anlamda simulatör gibi çalışır. Olmadan önce neler olacağın belirlenebilmesi, insanın doğadaki acizliğini düşünürseniz sağ kalmak için gereklidir. O yüzden de belirsizlik, insanlar için kaygı verici bir durumdur.

İnsanlık tarihi boyunca, belirsizliğe tahammül etmek zor olduğu için bir çok yöntemle geleceği bilmeye çalıştıklarını görürsünüz. Hatta bir çok kral, kararlarını kahinlerin söylediklerine göre belirlemiş. Doğaya bakınca insan o kadar küçük ve çaresiz ki, geleceğe dair belirsizlikler en fazla korktukları şeylerden biri olmuş.

Yaşamın her alanını kontrol edemeyiz ve belirli hale getiremeyiz. Kontrol edemediğimiz bir çok şey olabilir ama kontrol edebildiklerimiz yaşama duyduğumuz güven duygusu ve huzur için çok önemlidir. Örneğin depremi kontrol edemeyiz ama binalar sağlam yapılırsa kendimizi güvende hissederiz.

Çok sık yapılan değişiklikler, belirsizlikler yaşama duyulan güven duygusunu zedeler.

Eğitim sistemimizde yapılan değişiklikler, henüz yaşı oldukça genç olan grupta güvensizliği daha da arttırır. Değişiklikler asla son anda yapılmamalıdır. Bu sene başlayacak bir değişiklik halen okumakta olan grup için değil, yeni başlayacaklar için uygulanmalıdır. Çocuklar okullarına başladığı zaman en azından önlerindeki birkaç sene boyunca neler olacağını bilmeli, hangi müfredatla çalışacaklarını, hangi sınavlara gireceklerini bilmeliler ve hangi koşulla başladılarsa o koşullarla devam edebilmeliler. Aksi durumda belirsizlikler ortaya çıkar ve çocukların motivasyonunu ve güvenini bozar.

Çocuklar en değerli hazinedir ve onlar için iyi şeyler yapmaya çalışırken zarar verecek şeyler yapmaktan kaçınmamız gerekir.

Ülkemizin ve çocuklarımızın her zaman huzur ve güven içinde olması dileğimle…

28-12-2017