Şimdiye kadar bireysel terapilerden bahsettik. Bugün aile terapisine değineceğiz. Ne yazık ki ülkemizde aile terapileri, kimin haklı kimin haksız olduğunun ortaya konulacağı ve haksız bulunanın değişmesi ile çözüme ulaşılacağı sanılan bir yöntem olarak algılanmaktadır. Hâlbuki aile terapilerinde amaç, aile  bireylerini  haklı veya haksız diye yargılamak değildir. Bu konuda psikiyatri uzmanı Dr. Ümit Boz’dan bilgiler aldık.

Aile, aralarında duygusal, maddi, manevi, hukuki bağlar bulunan anne, baba ve çocuklardan oluşan çekirdek aile ve anne, baba, çocuklar, dede, babaanne, anneanneden oluşan geniş aile olmak üzere tanımlanabilen en küçük toplum parçasıdır.

Aile terapisi, aile üyelerinden bir veya birkaçının tutum ve davranışlarının aile düzenlerini, ilişkilerini, geçimini bozacak ölçülere vardığı durumlarda yapılır. Alkol, madde kullanımı, depresyon, şizofreni, diabet, kanser vb sağlık sorunlarında; ekonomik kriz, aile içi şiddet, boşanma gibi durumlarda çözüme yardımcıdır. Bireyin değil aile içi iletişimin ve aile yapısının değişmesi hedeflenir.

Sağlıklı aile; iletişim kurabilen, çatışma ve çözme yöntemlerini kullanabilen, sorumlulukları paylaşabilen, saygı gösteren, çözüm odaklıdüşünebilen ailedir. Aile bireyleri, bu davranışları genellikle birbirlerinden bekler. Olması gereken ise aile içindeki her bireyin bu davranışları benimsemesi ve uygulamasıdır. Her aile, kendisine özgü değerleri ve iletişim teknikleri ile terapiye gelir. Terapist taraf tutmaz, herkese eşit uzaklıkta olur. Terapist, her üyeden sorunu kendi gördüğü açıdan tanımlamasını ister. Üyenin, çözüm konusunda öneri ve düşünceleri sorulur. Diğer üyelere de, anlatılan konu hakkında aynı şeyi anlayıp anlamadıkları sorulur. İlk seansta, terapinin amacı birlikte oluşturulur.

Rol değiştirme gibi tekniklerle, birbirlerinin davranışlarından nasıl etkilendiklerini fark etmeleri sağlanır. Terapist sorunu netleştirir ve etkileşimleri yorumlar. Tüm bireylerin düşüncelerine, değerlerine, umutlarına, ihtiyaçlarına saygı göstererek aile bireylerini duygularını, düşüncelerini ifade etmeye, birbirlerini dinlemeye teşvik eder. Birbirlerini suçlamalarını değil, çözüm önermelerini  ister. Bireylerin daha iyi oldukları alanları bulup, gurur duymalarını önerir. Ailenin güçlü yönleri, baş etme yöntemleri bulunur  ve aile bireylerinin tümünün katkıda bulunması beklenir. Her ailenin güçlü ve zayıf yönlerinin olduğu vurgulanır.

Aile içinde karşılanması gereken temel gereksinimler hakkında konuşulur. Değerli hissetme duygusu, güven, yakınlık ve dayanışma, sorumluluk, zorlukların üstesinden gelme, mutluluk, kendini gerçekleştirme gibi kavramlar netleştirilir ve ortak bir dil oluşturulmaya çalışılır.

Haftada bir ya da iki haftada bir uygulanan 1,5 saatlik seanslar yapılır. Seanslar sırasındabireyler izleme notları alabilir ve seans sonları davranış değişikleri için ev ödevleri verilebilir. Bireylerin ihtiyaçlarına, motivasyonlarına, uygulanan terapi yöntemine ve şikayetlerin şiddetine göre yaklaşık olarak 8-20 seansta tamamlanır.

Aile terapileri hakkında verdiği bilgilerden dolayı Dr. Ümit Boz’a teşekkür ederiz.

İçinde olmaktan dolayı kendimizi şanslı bulacağımız, huzurlu ve uyumlu bir aile yaşantısı dileğimle…

 

---

---