İlk yazımda belirtmiş olduğum gibi fotoğraf, ışıkla çizmektir. Kısaca ışık fotoğrafın temelidir.

            Fotoğraf çekimi de uygun ışık koşullarında görüntülerin kayıt altına alınmasıdır.

            Doğru fotoğraf çekebilmek için ışık kaynaklarını, ışığın özelliklerini iyi bilmek gerekir.

            Işık, düz dalgalar halinde yayılan elektromanyetik dalgalara verilen isimdir. İnsan gözü 380- 780 nanometre dalga boyları arasını algılayabilir. En uzun dalga boyu, kırmızı, en kısası ise mavi ışıktır.

            Işık kaynaklarını doğal ve yapay ışık kaynakları olmak üzere 2’ye ayırabiliriz. Doğal ışık kaynağı güneştir, yapay ışık kaynakları flaş, floresan, tungstendir. Aslında güneş dışındaki her türlü ışık yapay ışıktır.

            Işık fotoğrafın vazgeçilmez bir unsurudur. Kullanılan ışık, fotoğrafta belirleyici bir rol oynar.

            Işığın dört ana özelliği vardır. Işığın yoğunluğu, yönü, rengi ve kontrastıdır.

            A)Işığın yoğunluğu, ışık şiddetini belirler. Işık kaynağından gelen ışığın gücüdür. Fotoğrafçı ışığın yoğunluğunu iyi bilirse ışığı kontrol etmesi kolaylaşır.

            B) Işığın yönü, konuya hangi yönden ışığın geldiğini ifade eder. Burada önemli bir nokta, çekim için en uygun zamanı beklemektir. Işığın geliş yönü, fotoğraf için karakteristik bir etki yaratabilir.

            -Yanal ışık, ışık kaynağı çekim yapılan konunun yan tarafındadır. Bir taraf aydınlıkta kalırken diğer taraf karanlıktadır. Karanlıkta kalan kısımda oluşan gölgeler fotoğrafa derinlik katar.

            Bu ışık türüyle hangi fotoğraflar çekebiliriz? Manzara, mimari, doku ve portre fotoğrafları çekmek mümkündür.  

Yanal ışık örneği

            -Cephe ışığı, ışık kaynağı fotoğrafçının arkasında kalmaktadır. Işık cepheden geldiği için obje üzerinde gölgeler oluşmaz. Gölge oluşmadığı için derinlik etkisi de yaratılamaz. İki boyutluluk etkisi verir. Bu ışık türü fotoğrafta detay vermek ve renkleri göstermek için kullanılabilir.

Cephe ışığıyla hangi fotoğraflar çekebiliriz? Manzara fotoğrafları çekmek pek doğru olmaz. Stüdyo çekimlerinde kullanmak mümkündür. Önden gelen ışık dolgu ışığı olarak kullanılabilir.

-Tepe ışığı, ışık kaynağının konuya tam tepeden gelmesidir. Güneşin tam tepede olduğu zamanlar bu duruma örnektir. Gölgeler küçük ve derinlik hissi azdır.

            -Ters ışık, ışık kaynağı konunun arkasında, fotoğrafçının önündedir. En dramatik etki yaratan ışık türüdür. Konunun detayları fazla seçilmese de nesnenin siluet görüntüsünü ortaya koyar. Diğer ışık türlerine göre kontrast yüksektir. Bu ışık türünde derinlik hissi de kolaylıkla yaratılır.  
                            

                  Ters ışık örneği
 

-Alttan gelen ışık, konunun alttan aydınlatılmasıdır. Doğal ışık kaynağıyla elde edilmez. Bu aydınlatma türü fantastik bir etki oluşturabilir.

                                                   Alttan gelen ışık örneği

C) Işığın Renk Sıcaklığı: Fotoğraf çekerken hangi ışıkta hangi rengin hakim olacağını bilmek için renk  sıcaklığını bilmek gerekir. Işık kaynaklarının verdiği renk değerine renk sıcaklığı denir. Renk ısısının ölçü birimi Kelvin’dir.

Öğlen ışığı 5000-5400 K

Tungsten lamba 3400 K

Gölgedeki ışık 7000-8000 K

Gün doğumu-gün batımı 2000-3000 K

Bulutlu gökyüzü 6000-7500 K

Mum ışığı 1700-1800 K

 Fotoğraf çekerken hangi renk sıcaklığının hakim olmasını istiyorsanız ışığın Kelvin derecesini bilmelisiniz.

D) Işığın kontrastı

Kontrast, ışığın obje üzerinde yarattığı en aydınlık ve en karanlık noktalar arasındaki yoğunluk farkıdır. Bulutlu havalarda güneş ışınlarının yatay geldiği dönemlerde kontrast azdır.

Güneşin tam tepede olduğu zamanlarda kontrast fazladır. İyi bir fotoğraf için kontrast ana etkenlerden birisidir. Çektiğimiz fotoğraflarda kontrast ne fazla ne de az olmalıdır.

 Yukardaki şekilde güneşli havada açık alan ile koyu alanlar arasındaki yoğunluk farkı fazladır. Bulutlu havada ise koyu alanlar ile açık alanlar arasında fark giderek azalmıştır.

 Püf noktaları: Günün 12:00-14:00 saatleri dilimlerinde güneş tam tepede olduğu için fotoğraf çekmek pek önerilmez. Fotoğrafımızda sert gölgeler oluşacağı için tercih etmemeliyiz.  

Çekim için sabah erken saatleri tercih etmeliyiz. (08:00-10:00 arası).

Fotoğraf çekimine başlamadan önce çekim yapacağımız mekanı, ışık kaynağını ve ışık koşullarını bilmeliyiz.

Daha iyi fotoğraflar çekmek için; fotoğraf makinenizin beyaz ayarı (White balance) kısmını kullanmayı iyi bilmeliyiz. Bu özellik fotoğraf makinesinin ışığı görme şeklini ayarlar, ışığın tonlarını kontrol etmenize yardımcı olur. Fotoğraf çekerken farklı beyaz ayarlarında çekim yapıp en iyi olanına karar verebiliriz.

Fotoğraf makinesindeki Beyaz Ayarı menüsü

Öğle saatlerinde portre çekimi yapmak isterseniz, öğleden sonrasını beklemelisiniz. Öğlen saatlerinde tepeden gelen güneş ışığı sert gölgeler oluşturabilir.

Eğer öğleden sonrasını bekleyemiyorsanız binanın arkasında veya ağaç altında beklemek de  iyi  sonuç verebilir.

Fotoğraf çekerken öncelikle nasıl bir ışığın kullanılacağına karar verilmeli, değişik yönlerden gelen ışığın fotoğraf üzerinde nasıl bir etki oluşturacağı önceden tasarlanmalıdır.

Sonuç olarak ışık fotoğrafta her şeydir. Fotoğrafın kaynağı ışıktır.

                 Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle fotoğrafla kalın.